Wetenschappers hebben een heel gedetailleerde kaart van het menselijk brein gemaakt.

Onze hersenen zien er vrij eenvoudig uit: een massa van zacht weefsel, dat voor 80 procent uit water bestaat. Toch geldt het orgaan als een bijzonder complex systeem en onderzoekers hebben dit in een spectaculaire kaart in beeld gebracht. Hierop zijn 97 voorheen onbekende hersengebieden te zien.

Stoornissen

De hersenkaart zal volgens de wetenschappers, die het onderzoek publiceerden in het wetenschappelijk tijdschrift Nature, nieuwe inzichten geven in hoe we denken, praten en voelen. Ook kan de kaart nuttig zijn voor onderzoek naar stoornissen, zoals autisme, schizofrenie en dementie.

De kaart kwam tot stand door de hersenscans van 210 gezonde jongvolwassenen te analyseren. De scans deden metingen van de hersenschors; de buitenste laag van de hersenen. Deze hebben invloed op onder meer het geheugen, onze gedachten, het bewustzijn en de zintuigen.

Met een speciale machine, ontworpen door Britse wetenschappers, konden de onderzoekers vervolgens de afzonderlijke gebieden van de hersenen identificeren. Hierbij werden er 180 hersengebieden in kaart gebracht, waarvan 97 nog nooit zijn beschreven.

Negentiende-eeuwse wereldkaart

Voor de onderzoekers was het geen gemakkelijke opgave om deze hersengebieden in kaart te brengen. Er is geen scherpe scheidslijn, zoals dat bijvoorbeeld bij de geografische grenzen van de aarde het geval is. In tegendeel: de overgangen lopen erg geleidelijk over.

Hoewel de hersenkaart een stuk geavanceerder is geworden, stelt het team dat ze er nog lang niet zijn. Ze vergelijken de breinkaart met een negentiende-eeuwse wereldkaart: veel informatie, maar toch erg primitief en incompleet. Mogelijk krijgt de kaart dus nog een vervolg.

Kanttekening

Neuroloog Dick Swaab is bekend met het onderzoek en plaatst er kanttekeningen bij. “Het aantal gebieden dat de onderzoekers ontdekt hebben, lijkt groot”, vertelt hij aan KIJK. “Maar onder de hersenschors zitten nog 460 gebieden. Deze kunnen dan weer met behulp van chemische eigenschappen worden onderverdeeld in een groot aantal subgebieden.”

“Bovendien is het afgrenzen van een gebied nog maar het begin van het onderzoek”, zegt hij. “Je weet dan waar iets gebeurt, maar nog niet de mechanismen, of bijvoorbeeld hoe het in het gebied mis kan gaan in de ontwikkeling.”

Bronnen: Nature, ScienceAlert