Een kleine mutatie in het DNA van de mens kan de oorzaak zijn geweest voor het ontwikkelen van een groot brein.

Miljoenen jaren geleden sloegen onze voorouders een andere weg in en splitsten zich af van de andere apen. En deze afslag heeft ze geen windeieren gelegd: al snel namen hun hersenen namelijk toe in volume. Maar waar werd dit door veroorzaakt? Marta Florio van de Harvard Medical School (VS) en collega’s uit Duitsland hebben hier meer inzicht in gekregen. De verandering zou het gevolg kunnen zijn van een simpele mutatie.

Van C naar G

Om dit te achterhalen focusten de onderzoekers zich op de genen ARHGAP11A en -B, betrokken bij onderhoudsprocessen in het lichaam. De A-vorm komt voor bij chimpansees, terwijl wij de B-vorm bezitten. En de wetenschappers hebben ontdekt dat de verandering van A naar B tot stand kwam doordat de ‘letter’ C in ons DNA veranderde in de G.

Deze mutatie zorgde ervoor dat embryo’s meer cellen gingen aanmaken die later uitgroeien tot hersenweefsel. En daardoor lopen wij volgens de onderzoekers nu rond met een groter hersenvolume.

Neanderthalers

De publicatie van de onderzoekers wordt met enthousiasme ontvangen. Toch benadrukken meerdere wetenschappers die niet betrokken waren bij de studie dat dit waarschijnlijk niet de enige mutatie is geweest die ons aan grotere hersenen heeft geholpen. En meer onderzoek is nodig om te weten wat hier nu daadwerkelijk aan de hand is.

De kleine verandering zou zo’n een miljoen jaar geleden hebben plaatsgevonden, waardoor onder andere ook de Neanderthalers een groot hersenvolume hadden. Zelfs groter dan de Homo sapiens. Niet dat het hen heel erg hielp bij het overleven. De mensensoort is al 40.000 jaar uitgestorven…

Bronnen: Science Advances, Cosmos, Volkskrant