Een gigantisch zwart gat dat honderdduizend keer zwaarder is dan de zon zou zich in ons eigen melkwegstelsel schuilhouden.
Vorig jaar werd er al over gespeculeerd: ligt er een nieuw zwart gat in onze Melkweg verscholen? Een Japans onderzoeksteam suggereerde dit toen ze een enorme gaswolk hadden ontdekt die ‘slechts’ 200 lichtjaren van het centrum van de Melkweg lag. En dat het niet zomaar om een gaswolk zou gaan, bleek uit de vreemde bewegingen die het gas maakte.
Op één na grootste
De Japanners lieten het er niet bij zitten en doken verder in de materie. Zo hebben ze dit jaar met de Atacama Large Millimetre/submillimetre Array in Chili de gaswolk onderzocht. En inderdaad, het gas bewoog weer op een vreemde manier en met verschillende snelheden. Bovendien detecteerden de onderzoekers een spectrum van radiogolven dat van een vergelijkbaar type is als het superzware zwarte gat Sagittarius A* (het zwaarste in onze Melkweg). Alleen stukken minder helder.
Het is dus nog niet bevestigd dat het om een zwart gat gaat, maar mocht het inderdaad zo zijn, dan is dit het op één na grootste zwarte gat van ons melkwegstelsel – alleen Sagittarius A* is groter. De onderzoekers hopen ook dat deze ontdekking iets meer kan vertellen over hoe zwarte gaten worden gevormd.
Melkweg opgeslokt
Volgens Phil Uttley (Universiteit van Amsterdam) is één theorie dat onze Melkweg miljarden jaren geleden een ander, lichter dwergmelkwegstelsel heeft opgeslokt, inclusief het zwarte gat dat meestal in het centrum van melkwegstelsels voorkomt. De sterren van het dwergmelkwegstelsel zouden dan zijn ‘gemixt’ met onze ‘eigen’ sterren, maar een superzwaar zwart gat heeft meer tijd nodig om ‘te mengen’.
Het kan zijn dat dat na miljarden jaren is gebeurd en dan eindelijk meetbaar is. Daar komt het uiteindelijk samen met het zwarte gat van ons eigen melkwegstelsel. Hetzelfde proces zien we al in actie: de Grote en Kleine Maghelaanse wolken. Dat zijn naburige kleine melkwegstelsels die door ons eigen melkwegstelsel uit elkaar worden getrokken.
Daarnaast is het volgens Lucas Ellerbroek (Universiteit van Amsterdam) ook niet zo gek dat het vermeende zwarte gat niet eerder is ontdekt. “De reden dat het zo lang onopgemerkt is gebleven, is dat we het zwarte gat zelf niet kunnen zien, maar het alleen indirect kunnen waarnemen door het gas dat door het zwarte gat wordt aangetrokken en eromheen draait. Met de relatief nieuwe ALMA-telescoop in Chili kan de microgolfstraling afkomstig van dit gas worden waargenomen, waarin informatie over de beweging van het gas is vastgelegd.”
Immens groot
Sera Markoff (Universiteit van Amsterdam) vertelt dat de ontdekking zal kunnen worden bevestigd met waarnemingen van radio- en röntgenstraling. “We kunnen het gedrag van zwarte gaten goed voorspellen: er is een vaste verhouding tussen de radiogolven en röntgenstraling die ze uitzenden. Deze ontdekking geeft ons een duidelijke voorspelling –toekomstige waarnemingen met röntgentelescopen zullen uitwijzen of het inderdaad om een zwart gat gaat.”
Mocht het inderdaad om een zwart gat gaan én mocht bovenstaande theorie kloppen, dan zou het kunnen betekenen dat na nog eens honderden miljoenen jaren Sagittarius A* het nieuwe zwarte gat opslokt. En dan krijg je pas écht te maken met een immens groot zwart gat.
Bronnen: Nature Astronomy, The Guardian, Independent, ScienceAlert
Beeld: Kaio University (artist impression)
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!