Niks mollige schapenwolkjes, zachte slierten mist of lieflijke roze avondluchten. Deze wolkenformaties zijn meteorologische beesten die bij tijd en wijle angstaanjagend kunnen grommen en spugen.
Dramatische borsten
Met een beetje fantasie lijken de uitstulpingen van de wolken hieronder wel wat op de borsten van een vrouw. Geen wonder dat ze mammawolken worden genoemd (mamma is Latijn voor borsten). Ondanks hun dramatische voorkomen brengen ze vaak goed nieuws: het ergste van de bui is achter de rug. Mamawolken zijn het resultaat van sterke, naar boven gerichte luchtstromen binnen in een onweerswolk. Deze bellen warme lucht koelen sterk af aan de bovenkant van de wolk, worden zwaarder dan de omliggende lucht en zakken zo als een reeks bollen door de ‘warme’ onweerswolkenlaag.
Foto: Derrich/CC BY-SA 3.0
Waanzinnige wolkenkudde
Je zou het enorme gevaarte hieronder een flink uit de kluiten gewassen schapenwolk kunnen noemen. Maar daarmee doe je hem eigenlijk tekort. Hij is namelijk de reus onder de wolkensoorten. Deze cumulonimbus, zoals hij officieel heet, bestaat uit wel heel veel schapenwolken bij elkaar. Of wetenschappelijker gezegd: vele buiencellen zijn bij elkaar gekomen en vormen nu een multicelcomplex. Die kleinere cellen zijn hier aan de zijkant van de wolk als uitstulpingen te zien (de ‘flankerende lijn’). In uiterste gevallen ontstaat er zelfs een supercel: een wolkencomplex waarbij de stijgende lucht met enorme snelheid roteert om vervolgens aan andere kant van de wolk weer hard naar beneden te storten. Met alle mogelijke gevolgen van dien, zoals tornado’s.
Foto: Nicholas_T
Razend in de rondte
Hieronder zie je een wolk die je liever niet tegenkomt tijdens een tochtje op het platteland. Deze wolk heet een wall cloud (er bestaat geen Nederlandse naam voor) en hij maakt deel uit van een superstorm. De lucht in de ‘wolkenmuur’ draait razendsnel rond; het is dan ook niet verwonderlijk dat dit de kraamkamer is van alles verwoestende tornado’s. Een wall cloud ontstaat als koude neerwaartse lucht beneden in de wolken botst met warme, naar boven roterende lucht.
Foto: Sean Waugh/NOAA
Meer monsterwolken (waaronder de hierboven genoemde tornado) vind je in KIJK 5/2011, in de winkel van 8 april tot en met 5 mei.
Beeld: Sean Waugh/NOAA