Dit najaar kregen wij aardlingen een object uit een ander zonnestelsel op visite. Als we daar nog een ruimteschip naartoe willen sturen, moeten we wel heel snel zijn.
Ons zonnestelsel heeft bijzonder bezoek gehad: eind oktober ontdekten Hawaiiaanse onderzoekers ‘Oumuamua, het eerste object afkomstig uit een ander planetenstelsel dat we hebben waargenomen. Voor astronomen zou een droom uitkomen als ze deze unieke ruimterots van dichtbij zouden kunnen bestuderen. Want nooit eerder hebben we de kans gehad om een sample van buiten ons zonnestelsel onder de loep te nemen.
Probleem is alleen dat ‘Oumuamua momenteel van ons zonnestelsel vandaan beweegt met een snelheid van tientallen kilometers per seconde. Als je dan vervolgens bedenkt dat het snelste door mensen gebouwde ruimteschip ‘maar’ rond de 17 kilometer per seconde gaat, zou je zeggen: kans gemist. Die halen we nooit meer in.
Maar wat als we dat nu toch proberen? Die vraag stelden luchtvaart- en ruimtevaarttechnicus Andreas Hein en collega’s van het Initiative for Interstellar Studies zich. In een artikel bespreken ze de mogelijkheden om de buitenaardse bezoeker alsnog met een onbemand ruimtescheepje te bereiken.
Korte ontmoeting
Het eerste aandachtspunt bij zo’n missie is: hoe eerder we een ruimteschip lanceren, hoe beter. De afstand tussen de aarde en ‘Oumuamua wordt immers continu groter. Niet alleen zorgt dat ervoor dat het Project Lyra-ruimtescheepje steeds verder moet vliegen, ook wordt het steeds lastiger om de precieze positie van het reisdoel te bepalen. Bovendien geldt: hoe verder weg van de aarde het ruimtescheepje zich bevindt als het ‘Oumuamua bereikt, hoe moeilijker het wordt om de verzamelde meetgegevens naar de aarde te sturen.
Een andere kwestie is: hoe snel moet het ruimtescheepje gaan? Zo snel mogelijk, zou je zeggen; dan is het immers eerder op zijn plaats van bestemming. Een sneller ruimteschip heeft echter meer brandstof en een grotere raket nodig, en is dus duurder. Bovendien zal een sonde die op topsnelheid langs ‘Oumuamua raast weinig metingen kunnen doen.
Lichtzeilen
Dan is er de vraag hoe we ‘Oumuamua zouden kunnen bereiken. Een mogelijkheid is een lancering met de onlangs aangekondigde BFR (‘Big Fucking Rocket’), de ruim 100 m hoge raket die over een aantal jaren de Falcon 9 en de Falcon Heavy van ruimtevaartbedrijf SpaceX moet gaan vervangen. Eenmaal in de ruimte zou het scheepje eerst koers moeten zetten naar Jupiter om daar de zwaartekracht van deze planeet te gebruiken voor een snelheidsboost. Vervolgens zou de sonde vlak langs de zon vliegen om daarna koers te zetten naar ‘Oumuamua.
Volgens sommige berekeningen is met zo’n manoeuvre een snelheid van 70 kilometer per seconde te halen. Gaan we ervan uit dat de lancering in 2025 kan plaatsvinden, dan betekent dit dat het scheepje ‘Oumuamua zou bereiken in 2039, op een locatie die zich 85 keer zo ver van de zon vandaan bevindt als de aarde.
Een andere mogelijkheid is om lichtzeilen te gebruiken: zeilen die niet door de wind worden voortgestuwd, maar door zonlicht of door een laserstraal. Dat moeten dan wel flinke zeilen zijn: voor een sonde van 1 kilogram is een zeil nodig met een oppervlak van 1000 vierkante meter. Zelfs als een dergelijk zeil binnen een paar jaar is te realiseren, kun je je afvragen of zo’n licht ruimtescheepje wel voldoende apparatuur aan boord kan hebben om ‘Oumuamua echt goed te onderzoeken.
Haastklusje
Hoewel Hein en collega’s zelf duidelijk een houding hebben van ‘kom op, de schouders eronder!’, lijkt de kans dat Project Lyra echt van de grond komt miniem. De grootste beer op de weg is de tijdsdruk. Hein en zijn team zeggen daar zelf over: “Een lancering binnen vijf jaar is waarschijnlijk niet realistisch, en zelfs tien jaar kan uitdagend zijn als er nieuwe technologie moet worden ontwikkeld.”
Daarmee zijn ze echter nog behoorlijk optimistisch. Ruimtevaartorganisaties als de NASA werken met planningen die decennia overspannen; daarin is niet zomaar plaats voor een ‘haastklusje’. Per mail onderkent Hein dat probleem; hij zegt zijn hoop vooral te vestigen op bedrijven en non-profitorganisaties, bijgestaan door gulle gevers. “Die kunnen een stuk flexibeler reageren op ontdekkingen als die van ‘Oumuamua.”
Maar zelfs als een of andere miljardair de beurs trekt en een SpaceX-achtig bedrijf er helemaal voor gaat, zijn er heel wat technologische hordes, waarvan het onwaarschijnlijk lijkt dat ze stuk voor stuk binnen afzienbare tijd zullen worden genomen. Het lijkt dan ook verstandiger om te wachten op een volgende buitenaardse bezoeker en te zorgen dat we dan een ruimteschip klaar hebben staan dat meteen kan vertrekken om een kijkje te gaan nemen.
Bronnen: ArXiv.org, Centauri Dreams
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!
