Veel oer-Hollandse planten en bomen worden met uitsterven bedreigd. Een nationale zadencollectie moet deze soorten behouden voor de toekomst. Maar waarom is dat zo belangrijk? We vroegen het botanicus Joop Schaminée.
Eén plantensoort meer of minder maakt toch niet zoveel uit?
“Sinds 1950 zijn er in Nederland zeker veertig inheemse plantensoorten uitgestorven door toedoen van de mens. Ik vind dat een principieel probleem: de mensheid heeft simpelweg niet het recht om soorten op zo’n grote schaal uit te roeien. We moeten zorg dragen voor de wereldwijde biodiversiteit, en daar hoort ook bij dat we op nationaal en regionaal niveau de ecosystemen in stand houden.”
In een dichtbevolkt land als Nederland zal de natuur af en toe moeten wijken voor de mens.
“Natuurlijk. Natuurgebieden raken versnipperd, bijvoorbeeld omdat er wegen of landbouwgebieden tussen liggen. Maar dat wil niet zeggen dat je de natuur weg mag pesten op de schaal waarop we dat nu doen. Dat is ook niet in ons eigen belang. Een ecosysteem is een geraffineerd netwerk met een zeer subtiele samenhang. Je kunt van tevoren niet inschatten wat er gebeurt als je daar één schakeltje uit weghaalt. Het is algemeen bekend dat een ecosysteem met meer soortenrijkdom beter bestand is tegen veranderingen. Het kan tegen een stootje. Zo herstelt het Nederlandse duingebied over het algemeen goed na droge zomers. Haal je echter dier- of plantensoorten weg uit dat gebied, dan wordt het ecosysteem meteen een stuk minder robuust. Het zou zomaar kunnen betekenen dat datzelfde duingebied in enkele jaren volledig verdroogt.”
Wanneer is de nationale zadencollectie compleet?
“De verzameling is compleet als we zaden van alle bedreigde plantensoorten hebben gedroogd, vacuüm verpakt en ingevroren. Het gaat in totaal om bijna zeshonderd soorten, dus je kunt je voorstellen dat dat een behoorlijk karwei is. Vooral omdat we van iedere soort ook nog zaadmonsters uit verschillende regio’s verzamelen, want een blauwe knoop uit bijvoorbeeld Limburg is anders dan een blauwe knoop van de Waddeneilanden. Het is nu zaak een goed programma op te zetten, inclusief financiering voor specifieke onderdelen, maar ik weet zeker dat het allemaal gaat lukken.”
Dit is een fragment uit het interview te vinden in KIJK 6/2018. Deze editie ligt in de winkel vanaf 17 mei tot en met 20 juni.
Meer informatie:
- WUR: Naar een zadencollectie van inheemse wilde planten
- Trouw: Bioloog wil plantensoorten redden, net als Noach
Tekst: Merijn van Nuland
Beeld: iStock/Getty Images
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!