In 2016 mislukte een militaire staatsgreep in Turkije faliekant. Staatsgrepen zijn er echter in allerlei soorten en maten. Drie voorbeelden uit de twintigste eeuw.

1) 1943: Italië

Twee decennia nadat hij zelf op een staatsgreepachtige manier de macht had gegrepen, viel het doek voor de Italiaanse dictator Benito Mussolini. De onhoudbare militaire situatie waarin Italië dankzij de ‘Duce’ zat, was voor de Fascistische Grote Raad aanleiding om hem af te zetten. Zijn opvolger, maarschalk Badoglio, sloot kort daarop een wapenstilstand met de geallieerden.

2) 1980: Suriname

Suriname was nog maar vijf jaar onafhankelijk van Nederland of er vond al een staatsgreep plaats. Zestien onderofficieren van het Surinaamse leger wierpen de regering omver. En in december 1982 werden vijftien van hun tegenstanders op gruwelijke wijze om het leven gebracht. De huidige president Desi Bouterse is hoofdverdachte van die moorden, maar nooit veroordeeld.

3) 1991: Rusland

De Koude Oorlog leek al bijna voorbij toen de Sovjet-Unie ineens werd opgeschrikt door een couppoging van verstokte communisten. Zij moesten niets hebben van de hervormingen van president Michail Gorbatsjov. Maar het felle verzet van de Moskouse bevolking leidde ertoe dat de betrokken militairen er uit vrees voor een bloedbad na drie dagen mee ophielden.

Dit is een kader uit de Complot!-aflevering ‘Inside job in Istanbul?’ te vinden in KIJK 10/2018. Deze editie ligt in de winkel vanaf 20 september tot en met 17 oktober.

Meer informatie:

• De Volkskrant: Tijdlijn: zo verliep de couppoging in Turkije
• NRC: De mythe van de Turkse coup staat de feiten in de weg
• Universiteit Leiden: Leidse wetenschappers over couppoging Turkije
• Trouw: Bouterse: staatsgreep 1980 bracht Suriname welvaart

Tekst: Merijn van Nuland

Beeld: Getty Images

De KIJK 50 jaar-special ligt nu in de winkel met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad. Wil je deze editie liever bestellen? Dat kan ook in onze webshop.