Vleermuizen kunnen net als mensen nieuwe geluiden leren door horen en nadoen. Die bijzondere eigenschap maakt van deze vliegende zoogdieren een interessant studieobject voor taal- en neurowetenschappers. Hoe zijn ze zo goed geworden in communiceren en wat zegt dat over de biologische basis van taal?
Dat vleermuizen meesters zijn in navigeren en prooien opsporen via echolocatie, weten de meeste mensen inmiddels wel. Minder bekend is dat ze ook enorme kletskousen zijn. Wij horen daar door hun hoge frequenties met het blote oor praktisch niets van, maar uit computeranalyses van opnames blijkt dat ze een groot repertoire hebben aan piepgeluidjes voor territoriumafbakening, jagen, flirten of het roepen van hun moeder.
“Vleermuizen zijn enorm sociaal en communicatief. Ze hebben heel veel interactie met elkaar”, vertelt neurowetenschapper Ine Alvarez van Tussenbroek van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen. Terwijl taalwetenschappers in de rest van dit instituut menselijke taal bestuderen, wil een onderzoeksgroep onder leiding van Sonja Vernes alles weten over vleermuiscommunicatie.
In een laboratorium in een nieuw aangebouwde hoek buigen promovendi als Alvarez van Tussenbroek zich sinds een paar jaar over DNA-monsters en stukjes vleermuisbrein. Via de genen van de vleermuis hopen ze meer te leren over menselijke taal.
Dit is het begin van het verhaal ‘Praatjesmakers’ te vinden in KIJK 1/2019. Deze editie ligt in de winkel vanaf 20 december tot en met 23 januari.
Meer informatie:
- NEMO Kennislink: Wat we kunnen leren van vleermuizen
- TED-Ed: Do animals have language? – Michele Bishop
- Erik Korsten: Vleermuizen twitteren er stiekem op los: baltsgeluiden van vleermuizen
- Sonja Vernes: What bats have to say about speech and language
Tekst: Anouk Broersma
Beeld: CHRISTIAN ZIEGLER/ MINDEN PICTURES/GETTY IMAGES
Nu in onze webshop: de KIJK-scheurkalender 2019! Deze staat vol intrigerende feiten uit de wereld van de wetenschap en technologie. Met leuke quotes, plus elke dag een ‘verjaardag’: van een bijzonder persoon of een opmerkelijke gebeurtenis. Bestel de scheurkalender hier.