Wanneer je kleingeld hebt vastgehouden, ruiken je handen daarna naar metaal. Hoe komt dat?

Geld stinkt, en eigenlijk is dat raar. Je ruikt tenslotte iets doordat bepaalde moleculen de geurreceptoren in je neus prikkelen, maar een muntje is niet bepaald vluchtig. Er zullen dus niet snel metaalatomen losraken en in je neus terechtkomen. Toch ruiken muntjes vaak nogal metalig. Ook wanneer je een ijzeren handvat of reling hebt aangeraakt, kun je daarna aan je handen zo’n metalig luchtje ontwaren. Hoe kan dat dan?

Gevoelige neus

De waarheid is dat dit ‘metalige’ geurtje niet door het metaal wordt voortgebracht. In werkelijkheid ruik je een mengsel van organische stoffen dat is ontstaan door een reactie van ijzer en koper met de vetten op je huid. Die aldehyden en ketonen – want dat zijn het – die je ruikt, zijn dus afkomstig van je eigen huid. Of erger nog: van de huid van de vele anderen die het muntje vóór jou in handen hebben gehad. We zijn deze geurtjes met metaal gaan associëren doordat we ze zo vaak ruiken nadat we ermee in contact zijn geweest.

Onze neus blijkt overigens vrij gevoelig voor metalige geurtjes, in het bijzonder voor één aldehyde genaamd trans-4,5-Epoxy-(E)-2-decenal. Dit is het stofje dat bloed zijn karakteristieke ijzergeur geeft, al heeft het zelf niets met metalen te maken: het bestaat alleen uit de atomen koolstof, waterstof en zuurstof. Maar dit verklaart wel waarom we metalige geurtjes zo snel opmerken: het lijkt op de geur van bloed, en het goed kunnen signaleren van bloed was evolutionair gezien best nuttig. In ieder geval een stuk nuttiger dan geld ruiken.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2018.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Diana de Veld

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!