Al meer dan een miljoen mensen hebben zich aangemeld voor het Facebook-evenement dat het grote publiek aanzet om en masse het geheimzinnige Area 51 te bestormen. Ze vermoeden dat de Amerikaanse regering daar aliens en buitenaardse technologie verborgen houdt. Hebben de complotgelovigen gelijk? Tijd voor een long read.

De kwestie

Iets meer dan 120 kilometer ten noordwesten van Las Vegas ligt een militair terrein ter grootte van Zwitserland. Het is al jaren het middelpunt van een van de hardnekkigste samenzweringstheorieën die de wereld ooit gekend heeft. In dat dorre stuk Amerika zou de overheid onder de zwaarst mogelijke beveiliging bizarre en geheimzinnige dingen met buitenaardse wezens en hun ruimteschepen doen. De basis heeft verschillende namen. De officiële is Directorate for Development Plans Area. Gevechtspiloten schijnen het gebied in hun onderlinge radiocontacten Dreamland of The Box te noemen, maar zo’n beetje de hele wereld ken het supergeheime complex als… Area 51.

De geruchten

Dat zijn er nogal wat. Grofweg alles wat je aan buitenaards spul kunt bedenken is rond de basis gesignaleerd. Gevangengenomen aliens, neergestorte UFO’s, door Amerikaanse technici in samenwerking met aliens gebouwde luchtvaartuigen… Een van de aardigste is Old Faithful, volgens de UFO-gelovigen een buitenaards toestel dat een tijdlang elke woensdagmorgen om precies kwart over vier op de basis landde.

De mythe begon met het neerstorten van een of ander vliegend apparaat in de buurt van het plaatsje Roswell (New Mexico). Ene Mac Brazel, voorman op een schapenfarm, vond in juli 1947 metalen onderdelen verspreid over een gebied van ongeveer anderhalve kilometer. Het was raar spul. Hij kon de stukken metaal als karton vouwen, maar als hij het losliet nam het zijn oorspronkelijke vorm weer aan. En zelfs met een hamer kon je er geen deuken in slaan.

“Het is een weerballon”, zeiden de instanties. Maar al snel doken er verhalen op van ‘getuigen’ die beweerden dat tussen de wrakstukken buitenaardse lijken waren gevonden. Vage foto’s moesten als bewijs voor die beweringen dienen. Bovendien vertelde een kapitein van de Amerikaanse luchtmacht, die naar aanleiding van Brazels melding op onderzoek was uitgestuurd, dat hij tussen de wrakstukken lichamen had gezien. En dat waren volgens hem zeker geen menselijke resten. De officiële instanties wisten niet hoe snel ze die beweringen moesten ontkennen. Nog wat later kwamen de geruchten op gang over wat er met de brokstukken en de lichamen gebeurd kon zijn. Eigenlijk was er maar één antwoord mogelijk. Het hele zooitje was overgebracht naar een geheim complex: Area 51.

Vanaf die tijd werd het erg druk op de paar plekken waar je de basis kon zien. UFO-fanaten dromden bijeen om een glimp van de buitenaardse wonderen op te vangen, clubs werden opgericht, complottheorieën gesmeed. Ze waren er maar druk mee.

En toen was daar ineens ene Bob Lazar. In een televisie-interview dat in 1989 uitgezonden werd beweerde hij dat hij in Papoose Lake gewerkt had, een gebied bijna twintig kilometer ten zuiden van Area 51. Daar staat een dependance die Lazar aanduidde als S-4. Hij zou er gewerkt hebben aan negen vliegende schotels die gebouwd waren op basis van een buitenaards ruimteschip. Naast de vliegende schotels waren er ook anti-materie-reactors (voor de aandrijving), slimme energievoorzieningen, en nog meer spul dat volgens Lazar nooit zonder ‘hulp’ van aliens gebouwd kon zijn. “Ik ken de huidige stand van de aardse techniek,” zei hij, “en die schotels konden wij niet bouwen. No way.”

De feiten

Aangezien het hier om een militaire basis gaat waar ook nog eens allerlei geheim wapentuig getest werd, is het achterhalen van de waarheid vrij moeilijk. In een aantal gevallen komen we niet verder dan sterke aanwijzingen.

De naam Area 51 is ontleend aan een landkaart. In de woestijn zijn lange tijd atoomproeven gehouden en daarom was het gebied opgedeeld in genummerde, soms radioactief besmette vakken (areas) van honderden vierkante kilometers. Dat deel van de Nevada Test Site stond op de kaart aangeduid als ‘Area 51’. Het complex werd in juli 1955 in gebruik genomen. Kort daarvoor had de CIA de ontwerper van wat destijds Amerika’s hipste spionagevliegtuig was, de U-2, opdracht gegeven een plek te vinden waar het toestel zonder pottenkijkers getest kon worden.

Naarmate de basis groeide nam de beveiliging toe. Er werden grote borden geplaatst met daarop de waarschuwing dat je zonder pardon neergeschoten wordt als je je op het verboden gebied waagt. Geheimzinnige, zwaarbewapende mannen in camouflagepakken (door UFO-enthousiastelingen The Cammo Dudes genoemd) patrouilleren met 4WD’s langs de grens. Later werden tientallen camera’s en sensors geïnstalleerd. Geruchten gaan dat daar behalve bewegings- en infraroodsensors ook sensors tussen zitten die het kunnen ‘ruiken’ als er iemand in de buurt komt. Ze schijnen zelfs verschil te kunnen maken tussen mensen en dieren. De Cammo Dudes worden vanuit de lucht bijgestaan door Pave Hawk-helikopters die met hun infraroodcamera’s het terrein van boven in de gaten houden.

Een van de plekken vanwaar je de basis heel in de verte (twintig kilometer!) kunt zien en waar UFO-spotters bij elkaar komen, is de (inmiddels witte) zwarte brievenbus. Er zijn nogal wat mensen die vanaf die plek vreemde verschijnselen hebben gezien. Vooral toeristen. Ze staan ’s avonds een paar uurtjes naar de inktzwarte lucht te staren en zien ze binnen de kortste keren vliegen. De eigenaar van de brievenbus, een boer die een eindje van de snelweg af woont, heeft nog nooit iets alien-achtigs gezien.

Omdat een deel van het gebied in gebruik is als militair oefenterrein worden er nogal wat dogfights met gevechtsvliegtuigen uitgevoerd. Daar zullen vast ook flares (een soort vuurpijlen die een piloot afwerpt om hittezoekende raketten te misleiden) bij gebruikt zijn. En die zouden best voor buitenaardse ruimtevaartuigen door kunnen gaan. Tenminste, bij goedgelovige, niet al te goed ingelichte mensen die niks liever willen dan een UFO zien.

Inmiddels is ook duidelijk dat futuristisch uitziende vliegtuigen als de U-2, de F-117 stealth bomber en allerlei onbemande toestellen (unmanned aerial vehicles of UAV’s) hier voor het eerst rondvlogen. En ook die zouden ’s nachts best voor een UFO door kunnen gaan.

Veel UFO-spotters zagen vliegende voorwerpen die met groene uitlaatgassen achter hun staart naar beneden doken, stil bleven hangen, en vervolgens met onwaarschijnlijke snelheid wegschoten.

In zijn boek SR-71 revealed zegt Richard H. Graham, oud-commandant van de luchtmachtafdeling die de spionagevluchten uitvoerde, dat die mensen waarschijnlijk een dipsy doodle hebben gezien. Dat is een manoeuvre waarbij de piloot van een SR-71 Blackbird zijn nabranders inschakelt en naar tien kilometer hoogte klimt.

Eenmaal op die hoogte duikt hij onder een hoek van soms dertig graden naar beneden. Na tien of twintig seconden trekt hij het toestel uit de duik, waarna het er met meer dan twee keer de snelheid van het geluid vandoor gaat. Vanuit de juiste hoek lijkt het tijdens de duikvlucht volgens Graham net alsof het toestel stil hangt in de lucht. En de groene uitlaatgassen worden volgens hem veroorzaakt door een toevoeging aan de brandstof. De brandstof in de tanks van een SR-71 moet tegen hoge temperaturen kunnen, maar dat zorgt er ook voor dat het spul wat moeilijker verbrandt. Vandaar dat er een chemische toevoeging in de motoren wordt ingespoten.

En Old Faithful? Nou, dat bleek gewoon een passagierstoestel te zijn dat personeel vanuit Las Vegas naar de basis bracht. Later werden deze vluchten Janet flights genoemd. Op een bepaald moment, toen er naar schatting 1800 mensen op de basis werkten, waren er wel tien Janet fights per dag.

Er zijn nog steeds mensen die de verhalen over Roswell en de neergestorte UFO geloven. De verontwaardiging over de arrogantie van de overheid is onder de ‘gelovigen’ vaak groot. Hoe durven ‘ze’ zo lang over de buitenaardsen te liegen? Hebben niet alle aardbewoners het recht om ervan te weten en kennis te maken met die aliens? Moet niet iedereen kunnen genieten van de buitenaardse superduper mega-hightech-materialen en aandrijvingen die ‘Roswell’ opleverde?

Zaak gesloten?

Soms lijkt het alsof de mensen van de Amerikaanse luchtmacht schijtziek worden van al dat geneuzel.  Dan komen ze met een officiële verklaring. Niet dat dat veel helpt, maar ja… Over Roswell liet de USAF een heus rapport samenstellen. Daarin wordt gesteld dat in en rond het wrak geen lichamen zijn gevonden. Het is niet bekend waar die verhalen precies vandaan komen. Maar het zou kunnen dat mens-grote poppen die tijdens bepaalde proeven gebruikt zijn en ongelukken waar militairen bij betrokken waren de bronnen voor deze broodje-aap-verhalen vormden.

Het boek The Roswell report: case closed onderschrijft het rapport van de luchtmacht: het neergestorte ding maakt deel uit van Project Mogul. Het betrof een speciale weerballon, uitgerust met radarapparatuur om Russische kernproeven te kunnen volgen. Overtuigend bewijs is het niet. Maar het klinkt een stuk minder wild dan een-buitenaards-toestel-vol-aliens-is-boven-de-woestijn-uit-de-lucht-gekletterd-en-de-Amerikaanse-regering-houdt-dat-allemaal-stil.

En dan de beweringen van Bob Lazar. Een woordvoerster van de luchtmacht geeft toe dat er een sectie bestaat die S-4 genoemd wordt. Dat klopt dus. Maar toen journalisten in Lazars verleden doken, bleek dat niet voor zijn CV te gelden. Zo beweerde hij bij Caltech en het MIT te hebben gestudeerd, maar bij geen van beide instituten hadden ze ooit van de man gehoord. Uiteraard begon Lazar meteen te gillen dat de overheid alle verwijzingen naar hem had uitgewist. Knap werk, want ook uit tientallen boeken met schoolfoto’s die door de jaren heen over heel Amerika verspreid werden, hebben ‘ze’ zijn naam weten te verwijderen. Bewijst dit dat Lazar nooit in S-4 gewerkt heeft? Nee. Maar het maakt zijn verhalen wel erg ongeloofwaardig.

Bij KIJK hebben we een eigen complottheorie over Area 51. Wij denken dat de militairen en wetenschappers zich, zeker in het begin, rot hebben gelachen om de wilde verhalen die de UFO-gelovigen verzonnen. En misschien hebben ze er zelf wel alles aan gedaan om die onzin te stimuleren. Want waar kun je een supergeheim project nou beter verstoppen dan in een enorme berg bullshit?

Dit artikel staat ook in KIJK 1/2003.

Openingsbeeld: Space Imaging

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!