De termen Groot-Brittannië en het Verenigd Koninkrijk worden vaak door elkaar gehaald, en dat terwijl er wel degelijk verschil is tussen ‘GB’ en ‘VK’.

Op het moment van schrijven is het volstrekt onduidelijk hoe het nu verder zal gaan met de roemruchte Brexit. Het kan er uiteindelijk zelfs op uitdraaien dat Groot-Brittannië de EU helemaal niet verlaat. Of moeten we zeggen “dat het Verenigd Koninkrijk de EU helemaal niet verlaat”?

Verenigd Koninkrijk

Hoewel de meeste Nederlanders in het dagelijkse spraakgebruik nog niet eens onderscheid maken tussen Engeland, Schotland en Wales en alles simpelweg ‘Engeland’ noemen, bestaat er wel degelijk verschil tussen ‘GB’ en ‘VK’. In grote lijnen kun je stellen dat Groot-Brittannië een geografische aanduiding is, en Verenigd Koninkrijk een staatkundige.

Groot-Brittannië omvat Engeland, Wales en Schotland en is het grootste van de Britse Eilanden, waartoe onder meer ook Ierland, de Hebriden, de Shetlandeilanden en duizenden andere plukjes land in de Atlantische Oceaan behoren. Het Verenigd Koninkrijk bestaat uit vier landen: Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland – waarvan de laatste drie een regionaal bestuur hebben. Een en ander is het gevolg van de manier waarop die landen in de loop der eeuwen samenklonterden en deels weer uiteenvielen.

Iexit

Het begon in het jaar 927, toen de Angelsaksische heerser Æthelstan uit koninkrijkjes als Wessex en Northumbria het Koninkrijk Engeland vormde. Wales, dat al in de dertiende eeuw door de Engelsen was veroverd, werd in 1536 door Hendrik VIII samengevoegd met Engeland. In 1707 deden de Engelsen hetzelfde met Schotland, waar ze sinds 1650 de dienst uitmaakten. Zo ontstond het Koninkrijk Groot-Brittannië. Vervolgens kwam in 1801 de Act of Union, die leidde tot de samensmelting van het Koninkrijk Groot-Brittannië en het Koninkrijk Ierland (dat in feite privébezit van de Engelse vorsten was) tot het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland.

Maar tussen 1916 en 1922 vond er een ‘Iexit’ plaats: de Ieren wierpen het Britse juk af en stichtten de Ierse Republiek. Londen kon alleen het noorden van Ierland behouden. Kortom, als er iets de Europese Unie verlaat, zal het niet Groot-Brittannië zijn, en zelfs niet eens het Verenigd Koninkrijk. Officieel moeten we het hebben over het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 2/2019.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Leo Polak

Beeld: CC BY 2.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!