Als het sperma van een chimpansee genetisch wordt veranderd, kunnen mens en aap zich dan wél samen voortplanten?

In KIJK 1/2019 gaven we antwoord op de vraag: ‘Kunnen mens en chimpansee zich samen voortplanten?’ Het antwoord was en is nog steeds ‘nee’, omdat chimpansees meer chromosomen hebben dan mensen (48 versus 46). Maar daar neemt KIJK-lezer Daniël Wols geen genoegen mee: “Als wij het sperma van een chimpansee genetisch veranderen, zouden we ons dan wél samen voort kunnen planten?”

Aapmensen

We kloppen weer aan bij voortplantingsfysioloog Katja Teerds van Wageningen University & Research. Zij legt uit waarom het genetisch manipuleren van sperma geen zin heeft. “Je kunt niet twee chromosomen weghalen om zo op een gelijk aantal uit te komen. Bovendien zijn de lengte van chimpansee-chromosomen en die van de mens ook niet gelijk. Met het weghalen van twee DNA-pakketjes verlies je bovendien belangrijke informatie, wat alleen maar tot meer problemen zal leiden.”

Oliver de chimpansee. © Bettmann Archives/Getty Images

Als we het chromosomenverhaal (en alle ethische bezwaren) even buiten beschouwing laten, hebben we nog een ander probleem: het immuunsysteem van de vrouw. In het onwaarschijnlijke geval dat er bevruchting van een menselijke eicel met een spermacel van een chimpansee heeft plaatsgevonden, zal het lichaam van de vrouw het embryo als lichaamsvreemd zien en aanvallen. Teerds: “Dat immuunsysteem zou je kunnen onderdrukken, wat de kans op succes iets vergroot, maar dan nog blijft die klein.” Tot nu toe zijn er dan ook geen humanzees bekend.

“Er was in de vorige eeuw wel een mogelijke hybride chimpansee-mens, afkomstig uit Congo, die optrad in verschillende circussen”, zegt Teerds. “Deze Oliver liep rechtop en zijn hoofd had voor een chimpansee wel erg menselijke trekken. Maar analyse van het genetische materiaal dat na Olivers overlijden werd afgenomen, gaf aan dat hij net als normale chimpansees 48 chromosomen had. Er zijn dus geen aanwijzingen dat hij een kruising tussen een chimpansee en een mens was.” Aapmensen blijven voorlopig dus sciencefiction.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 3/2019.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Beeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!