Het ijs in Groenland smelt een stuk sneller dan gedacht, waardoor de impact van klimaatverandering steeds dichterbij komt.

Groenland heeft de afgelopen jaren steeds meer ijs verloren. Dit blijkt nu zelfs zeven keer sneller te gaan dan in de jaren 90, zo schrijven onderzoekers in Nature. De snelheid waarmee het ijs smelt, is toegenomen van 33 miljard ton per jaar in 1990 tot 254 miljard ton in het laatste decennium. In totaal is Groenland sinds 1992 circa 3,8 biljoen ton aan ijs kwijtgeraakt. Genoeg om de zeespiegel met 10,6 millimeter te laten stijgen.

Het team, bestaande uit 96 wetenschappers uit meer dan 50 landen heeft het ijsverlies van Groenland de afgelopen jaren nauwkeurig in kaart gebracht. Het combineerde daarbij 26 onafhankelijke metingen om de verschillen in ijsmassa te berekenen tussen 1992 en 2018. In totaal werden gegevens van 11 verschillende satellieten gebruikt, inclusief metingen van het veranderende volume, de ijsstroming en de zwaartekracht van de ijskap.

Lees ook:

• Inslagkrater verstopt onder de Hiawatha-gletsjer in Groenland?
• Bijzonder: duizenden ‘ijseieren’ op Fins strand

Overstromingen

In 2013 voorspelde het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) dat de wereldwijde zeespiegel rond het jaar 2100 met 60 centimeter zal stijgen, waardoor 360 miljoen mensen een hoger risico lopen op jaarlijkse kustoverstromingen. Maar deze nieuwe studie toont aan dat de ijsverliezen van Groenland nóg sneller stijgen dan verwacht, met een mogelijke extra stijging van 7 centimeter tot gevolg. Hierbij zorgt elke extra centimeter voor 6 miljoen extra mensen die te maken krijgen met kustoverstromingen.

Michiel van de Broeke, hoogleraar polaire meteorologie aan de Universiteit Utrecht en co-auteur van het artikel: “Als er een evenwicht is tussen de hoeveelheid sneeuw die op de ijskap valt, de hoeveelheid smeltwater die ervan afstroomt en de hoeveelheid ijsbergen die worden geproduceerd, dan is er geen sprake van massaverlies en gebeurt er met die ijskap niet zoveel. Wat wij in Groenland hebben gevonden is dat zowel de ijsstroming als de hoeveelheid gevormd smeltwater is toegenomen. Deze processen zijn ieder voor ongeveer 50 procent verantwoordelijk voor het recente massaverlies.”

Klimaatakkoord

Van de Broeke vervolgt: “Het massaverlies is het gevolg van de opwarming van de Aarde met ongeveer één graad in de afgelopen 100 jaar. Als de opwarming beperkt kan blijven tot maximaal twee graden, zoals omschreven in het Parijse klimaatakkoord, dan zal de ijskap zich hoogstwaarschijnlijk stabiliseren. De kap zal wel kleiner worden, maar niet helemaal afsmelten. Als het nog warmer wordt op aarde, dan is de verwachting dat er een kantelpunt wordt bereikt waarop het smelten onomkeerbaar wordt. Het is dan ook van groot belang dat we de komende tijd gaan proberen om de opwarming van de aarde te beperken en aan de bak gaan met het klimaatakkoord.”

Paleontoloog Dennis Voeten, niet betrokken bij het onderzoek: “Het onderzoek moet niet slechts als een beschrijvend verslag gezien worden: de verkregen data is extreem belangrijk om klimaatmodellen die naar de toekomst kijken te kunnen kalibreren. Hoewel veel klimaatmodellen het gevoelsmatig lijken te hebben over langdurige tijdschalen moeten we niet vergeten dat deze ontwikkelingen zich op de geologische tijdschaal extreem snel voltrekken. Omdat de aarde nog nooit eerder onder menselijke invloeden te lijden heeft gehad, zullen onderzoekers slim gebruik moeten maken van gegevens over vergelijkbare natuurlijke fluctuaties in het verleden en continue verbeterde klimaatmodellen om grip te krijgen op de huidige klimaatverandering. Het blijft prioriteit om zo snel mogelijk inzicht te krijgen in deze complexe processen.”

Bronnen: Nature, EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!