Met behulp van een 3D-geprinte replica van zijn spraakkanaal, geven Britse onderzoekers de Egyptische priester Nesyamun zijn ‘stem’ terug.
Ergens rond het begin van de 11e eeuw voor Christus, onder het heerschap van de Egyptische farao Ramses XI, leefde de priester Nesyamun. Pakweg 3000 jaar geleden werd hij, zoals veel Egyptenaren met hem, na aan zijn einde gekomen te zijn, gemummificeerd.
Maar Nesyamun is anders dan andere mummies. Met behulp van CT-scans, een 3D-printer en een kunstmatig strottenhoofd speelden Britse onderzoekers het namelijk klaar zijn ‘stem’ weer te laten klinken.
Lees ook:
Basisklank
Dat betekent (natuurlijk) niet dat de onderzoekers de mummie lieten praten. Het betekent zelfs niet dat het geluid dat ze wisten te reproduceren, klinkt zoals Nesyamun tijdens zijn leven ooit geklonken heeft. Het geluid is dat van zijn spraakkanaal – de holten tussen de stemplooien en mond- en neusopeningen – en vormt als het ware de basis van de werkelijke stem van de priester.
De vorm en afmetingen van je spraakkanaal zijn uniek. De exacte dimensies ervan maken dat het geluid, dat dit kanaal produceert als er lucht vanuit je longen doorheen geperst wordt, bij iedereen anders is. Bij Nesyamun blijkt de ‘toon’ nog het meest weg te hebben van een e-klank als in ‘erg’ of ‘bed’:
Replica
Met een reeks CT-scans (zie ook het openingsbeeld) brachten de onderzoekers het spraakkanaal van de Egyptische priester in beeld. Dankzij de mummificatie zag dat er, voor 3000 jaar oude overblijfselen, nog verrassend goed uit. Toch hadden de jaren wel hun tol geëist: de tong was verschrompeld en het zachte verhemelte ontbrak. Dat vulden de onderzoekers virtueel in.
De tekst gaat verder onder de afbeeldingen.
Op basis van dat model werd vervolgens een ‘werkende’ 3D-replica van Nesyamuns spraakkanaal geprint. Dat koppelden de onderzoekers aan een kunstmatig, elektronisch strottenhoofd (larynx), et voilà: geluid.
De onderzoekers benadrukken dat het geluid geen aanloopje is naar een gesprek met de Egyptische priester. Wel menen ze dat het, naast een heel bijzondere gewaarwording te zijn, ons een mooi kijkje in het verleden geeft.
De bevindingen werden gepubliceerd in vakblad Nature Scientific Reports.
Bronnen: Nature Scientific Reports, EurekAlert!, The Guardian
Beeld: Leeds Teaching Hospitals/Leeds Museums and Galleries; Howard et al., 2020/Nature Scientific Reports