Onderzoek gedaan aan het Universitair Ziekenhuis van Bonn lijkt aan te tonen dat een zoutrijk dieet de immuunrespons tegen bacteriën verzwakt.

Eet maximaal 6 gram zout per dag is het devies van de Hartstichting. Maar zo’n 85 procent van de Nederlandse bevolking reikt veel vaker naar het zoutvaatje dan goed is. Een teveel aan zout verhoogt de bloeddruk en dat vergroot dan weer de kans op hart- en vaatziekten. Nu blijkt uit Duits onderzoek dat meer zout eten dan de aanbevolen maximum hoeveelheid ook een nadelig effect heeft op het immuunsysteem.

Lees ook:

• Nieuwe zeldzame aandoening ontdekt
• Top 5 dodelijkste virussen
• Is er een nieuw menselijk orgaan ontdekt?

Verminderde afweer

De onderzoekers ontdekten dat muizen die een zoutrijk dieet volgden vaker een bacteriële infectie opliepen. Dat zit zo. De nieren zijn verantwoordelijk voor de zouthuishouding. Een teveel aan natriumchloride (keukenzout) filteren de nieren het lichaam uit en dat wordt vervolgens via de urine uitgescheiden.

Maar tijdens dit filterproces gebeurt er nog iets anders. De nieren beschikken over een natriumchloridesensor die de zoutuitscheidingsfunctie activeert. Deze sensor heeft een ongewenste bijwerking: hij zorgt voor ophoping van zogeheten glucocorticoïden. Deze hormonen remmen de functie van neutrofielen, het meest voorkomende type immuuncellen in het bloed. Gevolg is dat het afweersysteem wordt onderdrukt.

Neutrofielen

Neutrofielen zijn erg belangrijk voor de vernietiging van schimmels en schadelijke bacteriën. Als de immuuncellen hierin worden geremd, verlopen infecties veel heftiger. Dat toonden de Duitse onderzoekers aan in muizen met een listeria-infectie. De knaagdieren die op een zoutrijk dieet waren gezet, hadden tot duizend keer meer ziekteverwekkers in de lever en milt dan de controlemuizen. Een ander experiment bewees dat bacteriële urineweginfecties veel langzamer genazen in proefdieren die een zoutrijk dieet voorgeschoteld kregen.

Dit onderdrukte effect van neutrofielen zagen de onderzoekers niet alleen in muizen. Ze lieten vrijwilligers drie maal per dag een zoutpil slikken; bovenop hun normale zoutinname. Daarna onderzocht het team het bloed van de deelnemers. Het ontdekte dat het extra zout het glucocorticoïdgehalte verhoogde en dat de vrijwilligers hierdoor vatbaarder waren voor bacteriële infecties.

Goed voor de huid

De resultaten druisen in tegen wat sommige eerdere studies hebben aangetoond. Zo genezen sommige huidinfecties met bepaalde parasieten bij proefdieren aanzienlijk sneller als ze een zoutrijk dieet volgen. Het blijkt dat macrofagen, een ander type immuuncel, vooral actief zijn in de aanwezigheid van zout. Verschillende wetenschappers beweren daarom dat natriumchloride over het algemeen een immuunversterkend effect heeft.

Maar volgens de onderzoekers uit Bonn moet deze conclusie met een korreltje zout worden genomen. Het lichaam houdt de zoutconcentratie in het bloed en in verschillende organen grotendeels constant. Anders zouden belangrijke biologische processen worden belemmerd. De enige uitzondering is de huid: deze functioneert als een zoutreservoir voor het lichaam. Extra inname werkt daarom goed bij sommige huidaandoeningen.

Het onderzoek is gepubliceerd in Science Translational Medicine.

Bronnen: Science Translational Medicine, University of Bonn via EurekAlert!, New Atlas

Beeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!