Het leven van toppredator Tyrannosaurus rex was een langdurige marathon, zo schrijven onderzoekers. Géén razendsnelle sprint.

Als we de film Jurassic Park moeten geloven, denderde de Tyrannosaurus rex op hoge snelheid achter zijn prooi aan. Maar de lange poten van de kolossale rover, zo stellen onderzoekers, waren waarschijnlijk helemaal niet built for speed. Volgens hen waren de lange stelten van de koning der dinosauriërs perfect om energie te besparen tijdens de lange wandeltochten die de hij maakte op zoek naar zijn prooi.

Lees ook: Tyrannosaurus rex was geen sprinter

Voortbeweging

“Omdat gedrag niet fossiliseert, zijn onderzoekers continue op zoek naar betrouwbare indicatoren voor, bijvoorbeeld, de voortbeweging van uitgestorven dinosauriërs”, vertelt paleontoloog Dennis Voeten, niet betrokken bij het onderzoek. “Door fossiele loopsporen en skeletreconstructies van hun poten te vergelijken met die van moderne dieren als vogels en olifanten, kan het een en ander worden afgeleid over hun locomotie (voortbeweging, red.), en daarmee hun ecologie en gedrag.”

Dat is precies wat de onderzoekers van de University of Maryland deden. Het team analyseerde de botten in de poten van meer dan 70 soorten theropode dinosauriërs. Deze groep bestaat voornamelijk uit tweevoetige, vleesetende dino’s zoals de T. rex en de Velociraptor. Daarnaast bestudeerden ze de specifieke pas (lees: de manier van lopen), de lichaamshouding en hoeveel energie de dieren bij hun tred verbruikten.

Marathon

Vaak wordt aangenomen dat het hebben van lange poten synoniem is aan een hoge topsnelheid, zo schrijven de onderzoekers. Bij kleine, tot dinosauriërs met een gemiddelde grootte, bleken langere poten inderdaad gekoppeld te zijn aan hogere topsnelheden. Niet vreemd: zij moeten niet alleen hun snelle prooidieren te pakken krijgen, ze moeten ook kunnen ontsnappen aan andere, grotere rovers.

Voor de kolossen, zwaarder dan 1000 kg, zoals de T. rex, bleek het anders. Deze gigantische vleeseters, bovenaan de voedselketen, waren volgens de onderzoekers niet sneller dan hun kortpotige tegenhangers, maar wel veel efficiënter. Anders gezegd: met hun langere poten verbruikten ze minder energie.

Hoewel rennen belangrijk is voor jagers, besteden ze het gros van hun tijd aan het zoeken naar een prooi. Als je daarbij minder energie verbruikt, kan dat een hoop schelen. “Mogelijk jaagde de Tyrannosaurus rex op grote planteneters, zoals een wolf dit doet op herten”, aldus Voeten. “De prooi wordt langdurig achtervolgd en uitgeput, en uiteindelijk met een kortdurende maar intensieve aanval overmeesterd.”

Gedrag

Toch blijven de conclusies volgens Voeten een beetje algemeen. “Het blijft lastig om zonder verfijnde inzichten in bijvoorbeeld de warmtehuishouding scherp te krijgen wat de exacte energiebudgetten geweest moeten zijn.” Grote dino’s om te observeren hebben we immers niet meer, en dus, zo vervolgt de paleontoloog, is het natuurlijk ook niet eenvoudig voortbeweging eenduidig aan ecologie te koppelen.

Volgens Voeten is het ook mogelijk dat het langeafstandslopen van de T. rex de kolos voorzag in een gedrag als dat van hyena’s of gieren, waarbij hij de neergehaalde prooi van een ander roofdier spotte en inpikte. “Al met al moeten deze studies dan ook niet worden gezien als een uitgemaakte zaak, maar juist als een welkome bijdrage aan de grotere discussie over de levenswijze van uitgestorven dino’s”, besluit Voeten.

Eerder onderzoek toonde ook al aan dat de koning der dinosauriërs geen sprinter was. Met behulp van computersimulaties werd toen berekend dat het skelet van de T. rex een maximale snelheid aan konden van 27,7 kilometer per uur. Als de dino nog sneller zou hebben gerend, braken zijn botten onder zijn gewicht.

Bronnen: PLOS ONE, University of Maryland, EurekAlert!

Beeld: Julius Csotonyi/University of Maryland

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!