Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In miljoenen jaren oud sediment, met nauwelijks toegang tot voedingsstoffen, hebben onderzoekers microben gevonden.
We kennen allemaal het sprookje van Doornroosje, de prinses die door de prik van een spinnenwiel honderd jaar in een diepe slaap terechtkomt. Tótdat prins Philip haar wakker lebbert. Van een kus leven de ‘slapende’ microben die onderzoekers uit 100 miljoen jaar oud gesteente haalden niet op. Wél van de juiste voeding, onder de juiste laboratoriumomstandigheden, zo ontdekten ze onlangs.
Lees ook:
In slaaptoestand
Tien jaar geleden verzamelden de Japanse onderzoekers het miljoenen jaren oude sediment tijdens een expeditie naar de Zuid-Pacifische gyre, een voedselarm gebied in het zuidelijk deel van de Grote Oceaan. Dit deden ze door tot 100 meter diep ín de zeebodem te boren, zo’n 5700 meter onder het zeeniveau.
De diepe sedimentlagen bleken een beetje zuurstof te bevatten. Hierdoor wordt het voor aerobe micro-organismen – die afhankelijk zijn van zuurstof – mogelijk om te overleven in de gesteentes. De wetenschappers ontdekten dan ook acht verschillende soorten bacteriën in het 100 miljoen jaar oude gesteente. Deze microben (te zien op de foto bovenaan dit bericht) bevonden zich in een soort slaaptoestand; dormant genoemd. Hun metabolisme stond dan ook op een laag pitje en ze vertoonden nauwelijks groei.
Dit veranderde echter toen de onderzoekers de bacteriën van meer voedingsstoffen, zoals acetaat en ammonium, voorzagen onder gunstige laboratoriumomstandigheden. De microben leken vervolgens op te leven; ze groeiden en vermenigvuldigden zich.
Buitenaardse bacteriën
De titel van het persbericht luidt overigens: ‘Diepzee microben die al 100 miljoen jaar slapen zijn hongerig en klaar om zich te vermenigvuldigen’. Hier plaatst marien microbioloog Henk Bolhuis van het NIOZ, niet betrokken bij de studie, een kanttekening bij. “Dat het gesteente 100 miljoen jaar oud is, wil niet zeggen dat de bacteriën dat automatisch ook zijn.”
Bolhuis vervolgt: “Maar stel dat de microben erg oud zijn, duizenden jaren of meer, dan zijn ze ook van evolutionair belang. We kunnen dan onderzoeken hoe hun DNA-code verschilt met die van eenzelfde soort die (in tegenstelling tot de gevonden bacteriën, red.) wel duizenden jaren heeft kunnen doorgroeien.”
“Het is misschien iets minder spectaculair dan de titel van het persbericht suggereert”, zegt Arnold Driessen, werkzaam als moleculair microbioloog aan de Universiteit Groningen. “Niettemin is het een interessante studie die toch weer laat zien dat er leven mogelijk is op de meest onwaarschijnlijke plaatsen. Als er op dit soort plekken leven is dan is er misschien ook nog wel leven op planeten zoals Mars, maar dan in de diepere sedimentlagen die zijn afgeschermd van schadelijke straling.”
Bronnen: Nature Communications, Phys.org