Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Thorapa taophora is de eerste amfibie waarvan bekend is dat hij zich tijdens het paarseizoen met slechts twee vrouwtjes voortplant.
Polygynie, een vorm van polygamie waarbij een man meerdere vrouwen heeft, is in de meeste landen verboden. In de dierenwereld is deze relatievorm echter heel gewoon. Zo hebben leeuwen meerdere vrouwen, evenals hanen en berggorilla’s. Het dient dan ook een evolutionair doel: de mannetjes willen dat hun erfelijk materiaal zoveel mogelijk wordt verspreid.
Toch waren wetenschappers van de São Paulo State University in Brazilië erg verrast toen ze ontdekten dat de inheemse kikkersoort Thorapa taophora tijdens het paarseizoen trouw blijft aan twee dezelfde vrouwtjes.
Lees ook:
Polygynie
De biologen deden de ontdekking toen ze het DNA van kikkervisjes uit dezelfde broedplaats in een tropisch regenwoud in Brazilië bestudeerden. Daaruit bleek dat het erfelijk materiaal van de dikkopjes altijd van dezelfde vader afkomstig was, maar niet van steeds dezelfde moeder. In plaats daarvan waren er twee vrouwtjes in het spel.
Volgens hoofdonderzoeker Fábio de Sá is dit soort paargedrag nog niet eerder gezien bij amfibieën. “Trouw is wel bekend bij amfibieën, maar wordt meestal geassocieerd met monogamie”, zegt hij tegen het Britse weekblad New Scientist.“Het was daarom spannend om deze manier van paren bij een kikker te zien.”
Voordelig
Polygynie onder de Braziliaanse kikkers zou voor beide partijen voordelig zijn. Voor de vrouwtjes zit dat zo. Mannelijke kikkers die de mooiste broedplaatsen hebben geclaimd, hebben meer kans op het aantrekken van een vrouwtje. De moeder in spe wil immers het beste van het beste voor haar eitjes.
Een ander kikkervrouwtje dat nog geen mannetje heeft gevonden, sluit zich daarom liever aan bij een bestaand koppel met een geweldige broedplaats dan dat ze op zoek gaat naar een singel kikkerkereltje dat een minder goed nest heeft weten te bemachtigen. Voor de mannen is het voordeel van polygynie meteen duidelijk: zoveel mogelijk het DNA doorgeven aan de volgende generatie.
Ondergeschoven kindje
Roel Wouters, herpeteloog aan de Universiteit Leiden, is onder de indruk van het onderzoek, maar niet verbaasd dat dit gedrag nog niet bekend was bij kikkers. “Amfibieën en reptielen worden überhaupt veel minder goed bestudeerd dan zoogdieren of vogels. Dus veel van het gedrag en de levenswijze van reptielen en amfibieën zijn nog niet bekend.”
“Van de koningscobra (Ophiophagus hannah) weten we wel dat hij redelijk trouw blijft aan dezelfde partner, blijkt uit diverse onderzoeken. Maar ook dat is nog te weinig bestudeerd. Een voorbeeld van het tegenovergestelde zijn kousenbandslangen, waarbij letterlijk tientallen mannetjes bovenop een vrouwtje duiken net na de winter.”
Het is nog niet duidelijk hoe wijdverbreid de paringsstrategie van de Braziliaanse kikker onder andere kikkers en amfibieën is. Wouters noemt deze studie daarom een “mooi voorbeeld van hoeveel we nog te ontdekken hebben en hoe fascinerend en complex het gedrag van amfibieën en reptielen kan zijn”.
Bronnen: Science Advances, New Scientist (UK), ScienceAlert
Beeld: Fábio de Sá