Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Afgelopen nacht werden weer de Ig Nobelprijzen uitgereikt. Digitaal dit keer. Lees meer over de bizarre onderzoeken die werden bekroond.
Heel wat onderzoekers zitten in spanning voor de bekendmaking van de échte Nobelprijzen, maar bij wijze van voorafje werden gisteren de komische tegenhangers voor de 30e keer uitgereikt: de Ig Nobelprijzen. Voor onderzoek dat je eerst aan het lachen maakt en daarna aan het denken zet. Dit zijn de winnaars, waaronder een Nederlands-Belgisch team.
Lees ook:
- 2018: Ig Nobelprijzen: van voodoo tot kannibalisme
- 2019: Ig Nobelprijzen voor vieze bankbiljetten en balzaktemperatuur
Entomologen met spinnenvrees
De Amerikaanse Richard Vetter ontving de Ig Nobelprijs voor entomologie. Vetter is arachnoloog (spinnendeskundige) en onderzoekt onder meer arachnofobie: de angst voor spinnen. Het viel Vetter op dat veel van zijn collega’s de fobie hebben. Op zich niet bijzonder, er zijn immers veel mensen bang voor spinnen. Wat het bijzonder maakt, vond Vetter, is dat de collega’s waar de onderzoeker het over heeft entomologen zijn: mensen die onderzoek doen naar insecten.
Voor de oplettenden: inderdaad, spinnen zijn géén insecten. Maar ze lijken er met hun kleine lijfjes, vele ogen en poten toch aardig veel op. Hoe kunnen entomologen met liefde spreken over insecten, maar gillen bij het zien van een spin? Met behulp van een vragenlijst die de arachnoloog onder zijn angstige collega’s liet rondgaan, concludeerde hij dat het blijkbaar de twee extra poten zijn, die het verschil maken. Scary.
Ergerlijke kauwgeluiden
We kennen allemaal de hoogst irritante geluiden van het kauwen, smakken, slurpen en slikken van anderen. Maar sommigen van ons vinden het niet alleen irritant, ze raken erdoor geobsedeerd, worden boos en gaan mensen uit te weg om de geluiden maar niet te hoeven horen. Deze weinig onderzochte, niet erkende aandoening heet misofonie.
Het Nederlands-Belgische team Nienke Vulink, Damiaan Denys en Arnoud van Loon verbonden aan het AMC, ontvingen de Ig Nobelprijs voor geneeskunde voor het ontwikkelen van criteria om misofonie bij mensen vast te stellen. Ze achterhaalden breinnetwerken die een rol spelen bij de aandoening en bestuderen momenteel de achterliggende genetica.
Ook zocht het team naar een behandeling voor de grappig klinkende, doch stiekem vrij serieuze aandoening. Iets dat helpt, vertelt Van Loon, is te doen alsof de geluiden van iets anders afkomstig zijn, zoals door de modder lopen. Dat klinkt immers vergelijkbaar, maar heeft niet hetzelfde effect op mensen met misofonie, vertelt Van Loon.
Broodje aap: poepmessen
Iedereen weet dat je met een botermes geen biefstuk moet snijden. Nog belabberder – in verschillende opzichten – is een mes gemaakt van poep. Jawel, een groep Amerikaanse en Engelse onderzoekers maakten ‘naar het recept’ van een Inuit uit Canada een mes van bevroren, menselijke uitwerpselen. Ze ontvingen er de Ig Nobelprijs voor materiaalwetenschappen voor.
De onderzoekers wilden weten of er waarheid zat in het verhaal van deze man, of dat het niet meer was dan een broodje aap-verhaal. Ze slepen drollen bij -50 graden Celsius om daar vervolgens vlees mee te snijden. De conclusie? Het werkt voor geen meter.
Overige prijzen
Christopher Watkins en zijn collega’s wonnen de prijs voor economie voor het onderzoeken van de relatie tussen de ongelijkheid in het nationaal inkomen van verschillende landen en de gemiddelde hoeveelheid mond-op-mond kussen. Mensen uit landen met meer ongelijkheid gaven aan elkaar meer te kussen dan mensen uit landen met meer economische gelijkheid. Of, als haiku: Mountains of kisses, when the many have little, sharing alpine mouths.
Miranda Giacomin en Nicholas Rule ontvingen de Ig Nobelprijs voor psychologie voor het ontwikkelen van een manier om narcisten te identificeren aan hun wenkbrauwen.
De prijs voor de natuurkunde ging naar Ivan Maksymov en Andriy Pototsky. Zij lieten zien hoe levende regenwormen van vorm veranderen als je ze blootstelt aan snelle trillingen: als rimpelingen in water.
De prijs voor de vrede werd symbolisch toebedeeld aan de Indische en Pakistaanse overheden voor een vreemd potje belletje-trek. Diplomaten belden midden in de nacht bij elkaar aan en renden weg voor iemand de deur open kon doen.
Vijf Chinese huurmoordenaars ‘wonnen’ de Ig Nobelprijs voor management voor het steeds uitbesteden van een moord. De initieel ingehuurde hitman huurde voor een fractie van wat hij voor de moord zou krijgen een andere hitman in. Die besteedde het weer uit aan een andere, en de twee na hem ook. Van een moord kwam het overigens nooit. De laatste huurmoordenaar overtuigde het doelwit zijn dood in scene te zetten. Deze man, Wei, stemde in, om vervolgens het vijftal, plus de man die de moord wilde laten uitvoeren, bij de politie aan te geven.
Nog een bijzondere set ‘winnaars’ is een handvol wereldleiders. Aan hen, onder meer Bolsonaro van Brazilië, Johnson van het Verenigd Koninkrijk, Lukashenko van Belarus en Trump van de VS, werd de Ig Nobelprijs voor medische educatie toegekend. Ze lieten de wereld tijdens de Covid-19-pandemie zien dat politici een groter, directer effect hebben op leven en dood dan wetenschappers en doctoren.
Digitale ceremonie
Vanwege Covid-19-pandemie kon de vond de feestelijke ceremonie dit jaar digitaal vanuit de woonkamers en kantoren van de betrokken wetenschappers plaats. De tradities, zoals de papieren vliegtuigjes, bleven met her en der wat aanpassingen, wel behouden.
De prijs – de (foeilelijke) trofee en de 10 biljoen Zimbabwaanse dollars – zakte nog meer in waarde. De trofee was een pdf van zes pagina’s die de winnaars zelf mochten uitprinten en in elkaar vouwen. Aan echte 10 biljoen biljetten konden de organisatoren vanwege de pandemie niet komen. De winnaars moesten het met een uitgeprinte versie doen.
De hele ceremonie is in het filmpje hieronder terug te kijken. Een aanrader!
Bronnen: Ig Nobel/Improbable Research, phys.org