De Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde is toegekend aan Harvey J. Alter, Michael Houghton en Charles M. Rice voor het identificeren van het hepatitis C-virus.

SARS-CoV-2 houdt de wereld in zijn greep. In elk praatprogramma dat je aanzet, speelt het coronavirus de hoofdrol. Bij de Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde, die vandaag is uitgereikt, staat een ander virus echter in de spotlights: de veroorzaker van Hepatitis C. Of beter gezegd, de ontdekkers van het hepatitis C-virus.

Lees ook:

• Nobelprijs geneeskunde voor onderzoek naar cellen en zuurstof
• 3 grootheden die de Nobelprijs nooit kregen

Non-A, non-B

De grootste boosdoener van hepatitis, een ontsteking aan de lever, is een virusinfectie. In de jaren 1940 kwamen wetenschappers erachter dat er meerdere typen hepatitisvirussen waren. Hepatitis A, dat voornamelijk in ons lichaam terechtkomt als we vervuild water of voedsel naar binnen werken. En dan zijn er nog een hepatitistypen die worden overgegeven via bloed en lichaamssappen, en die leverkanker tot gevolg kunnen hebben.   

De Amerikaanse medicus Baruch Blumberg ontdekte in de jaren zestig welk virus verantwoordelijk was voor een van deze hepatitistypes die via bloed werden overgegeven. Dit werd later het hepatitis B-virus genoemd. Hiervoor ontving Blumberg in 1976 al de Nobelprijs voor de geneeskunde.

Een behandeling tegen dit virus betrof bloedtransfusies. Rond de tijd dat Blumberg de Nobelprijs in ontvangst nam, merkte de Amerikaans medisch onderzoeker Harvey J. Alter echter op dat niet alle patiënten met een vorm van bloedhepatitis goed reageerden op deze bloedtransfusies. Uit nader onderzoek bleek dan ook dat er naast hepatitis A en B, nog een derde type moest zijn. Toentertijd werd het simpelweg ‘non-A, non-B’-hepatitis genoemd.

Mijlpaal

Pas jaren later wist de Britse microbioloog en viroloog Michael Houghton het DNA van het toen nog onbekende hepatitis C-virus te isoleren. Na verschillende tests bleek het inderdaad om een nieuw virus te gaan.

Mysterie opgelost? Niet helemaal. De vraag of dit virus in zijn eentje hepatitis C kon veroorzaken stond namelijk nog open. Samen met zijn team slaagde de Amerikaanse wetenschapper Charles M. Rice erin aan te tonen dat het virus inderdaad geheel verantwoordelijk was voor dit derde hepatitistype.

Het Nobelprijscomité geeft aan de prijs aan deze drie heren te hebben toegekend omdat de ontdekking van het hepatitis C-virus een mijlpaal is in ons gevecht tegen virale ziektes. Dankzij hun onderzoek zijn er nu bloedtesten beschikbaar om hepatitis op te sporen – een ziekte waar nog altijd een miljoen mensen per jaar wereldwijd aan overlijden. Hun ontdekking heeft bovendien geleid tot de ontwikkeling van medicijnen tegen het dodelijke virus.

Bron: Nobelprize.org (PDF)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!