‘Sommige dino’s zwiepten staart voor snellere tred’

Karlijn Klei

24 september 2021 14:59

rennen

De tweebenige dinosauriër Coelophysis bauri gebruikte zijn lange staart mogelijk niet alleen om in balans te blijven, maar ook om sneller te kunnen rennen.

Kwispelen kun je het niet noemen, maar volgens onderzoekers van de Harvard-universiteit zwiepten sommige tweepotige dinosauriërs veel meer met hun staart dan men voorheen dacht. Zoals wij onze armen bewegen tijdens een sprintje, zou de staartbeweging de dieren mogelijk ook helpen sneller te rennen, zo schrijft het team in vakblad Science Advances. Door het zwiepen zouden de dinosauriërs minder energie nodig hebben om zichzelf ‘vooruit te lanceren’.

Lees ook:

Built for speed

Men nam veelal aan dat op twee poten lopende dinosauriërs, zoals de vleesetende Velociraptor, hun lange, waarschijnlijk erg rigide staart, gebruikten om het gewicht van hun zware nek en kop te compenseren. Maar volgens de onderzoekers achter de nieuwe studie klopt dat niet helemaal.

Om na te gaan waar de staart naast balans nog meer voor zou kunnen dienen, namen de onderzoekers de kleine, vleesetende dinosauriër Coelophysis bauri onder de loep. Met hun dunne, lange ledematen waren de meter hoge en – van neus tot staart – zo’n drie meter lange dieren gebouwd voor snelheid. De soort was dan ook waarschijnlijk een van de snelste jagers uit het late Trias, tussen 251,9 en 201,3 miljoen jaar geleden.

Computersimulatie van beweging van moderne vogel tinamoe (bruin) en uitgestorven tweebenige dinosauriër Coelophysis bauri (groen). Bishop et al., Science Advances, 2021

Simulatie

Met onder meer CT-scans van de botten van C. bauri, maakten de onderzoekers een 3D-simulatie van de pas van de dinosauriër. Ze testten de simulatie op de tinamoe of stuithoen, een levende soort loopvogel die qua bouw veel lijkt op de dinosauriër.

Met de computersimulatie wisten de onderzoekers te voorspellen welke combinatie van bewegingen het maximale uit het lijf van de rover zouden halen. Daaruit bleek – vrij onverwacht – dat voor de optimale snelheid niet alleen de poten belangrijk waren, maar ook het voorzichtig, ritmisch heen en weer zwiepen van de nek en staart.

Wanneer de staart uit de simulatie gehaald werd, had de dinosaurus 18 procent meer spierkracht nodig om de snelheid te behouden. Dat suggereert volgens de onderzoekers dat het gezwiep de dino als het ware vooruit duwde en daarmee de benodigde energie voor een sprintje flink verminderde.

‘Dinomodel’

Hoewel de onderzoekers zich focusten op slechts één soort, vermoeden ze dat ook andere, tweebenige dinosauriërs, zoals de Velociraptor maar ook de Tyrannosaurus rex, hun staart op een dergelijke manier gebruikten. De bouw van Coelophysis bauri lijkt namelijk veel op dat van andere tweebenige dino’s. Maar of dat werkelijk het geval is, zal vervolgonderzoek moeten uitwijzen.

Bronnen: Science Advances, phys.org, The Guardian

Beeld: Bishop et al., Science Advances, 2021

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Meest gelezen