Een applausje en een Nobelprijs voor economie voor David Card, Joshua Angrist en Guido Imbens. De economen deden onderzoek naar het uitvoeren en analyseren van zogeheten natuurlijke experimenten.

“De laureaten van dit jaar hebben ons nieuwe inzichten verschaft over de arbeidsmarkt en laten zien welke conclusies over oorzaak en gevolg kunnen worden getrokken uit natuurlijke experimenten, waarbij situaties die zich in het echte leven voordoen worden nagedaan. Hun aanpak heeft zich uitgebreid tot andere gebieden en heeft een revolutie teweeggebracht in het empirisch onderzoek.”

Zo luidt het persbericht van het Nobelcomité dat zojuist bekend heeft gemaakt dat de Canadese David Card, de Israëlisch-Amerikaanse Joshua Angrist en de in Nederland geboren Guido Imbens de Nobelprijs voor economie delen.

Lees ook:

• Nobelprijs vrede voor beschermen van vrijheid van meningsuiting (2021)
• Nobelprijs economie voor veilingexperts (2020)

Natuurlijke experimenten

Hoe beïnvloedt immigratie de werkgelegenheid? Wat is het effect op iemands toekomstige inkomen als diegene langer blijft studeren? Dergelijke vragen over oorzaak en gevolg zijn lastig te beantwoorden, omdat we geen vergelijkingsmateriaal hebben. We weten bijvoorbeeld niet wat er zou zijn gebeurd als er minder immigratie was geweest of als een persoon niet was blijven studeren.

Card, Angrist en Imbens hebben echter aangetoond dat het wel mogelijk is zulk soort vragen te beantwoorden door zogenoemde natuurlijke experimenten uit te voeren. Hierbij worden situaties gebruikt waarin toevallige gebeurtenissen of beleidsveranderingen tot gevolg hebben dat groepen mensen verschillend worden behandeld.

Met natuurlijke experimenten kunnen causale effecten van onder andere beleidsmaatregelen worden onderzocht. Ook hierbij worden testgroepen met een controlegroep vergeleken. Deze groepen creëren onderzoekers alleen niet zelf, zoals bij klinische proeven meestal wel gebeurt, maar door factoren die buiten de controle van de onderzoekers vallen. Een voorbeeld is een clubje mensen dat door het winnen van de loterij in één klap rijk is geworden. Die groep kun je vergelijken met mensen die dat niet overkwam.

Derde Nederlander

David Card heeft met behulp van natuurlijke experimenten de arbeidsmarkteffecten van minimumlonen, immigratie en onderwijs onderzocht. De resultaten toonden onder meer aan dat een verhoging van het minimumloon niet noodzakelijk tot minder banen leidt.

Halverwege de jaren negentig bedachten Joshua Angrist en Guido Imbens een manier om conclusies over oorzaak en gevolg te kunnen trekken uit natuurlijke experimenten. Guido Imbens, die inmiddels al 35 jaar in de Verenigde Staten woont, is geboren in Eindhoven en studeerde economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het is de derde keer dat de Nobelprijs voor economie naar een geboren Nederlander gaat.

Ter nagedachtenis aan

De Nobelprijs voor de economie is overigens niet door Alfred Nobel zelf bedacht, maar werd in 1969 ingesteld door de Zweedse Rijksbank, ter herdenking van het 300-jarig bestaan van de bank. Officieel heet de prijs dan ook ‘De prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel’. De Nederlandse econoom Jan Tinbergen ontving – samen met de Noorse econoom Ragnar Frisch – voor het eerst deze prijs.

Bron: Nobelprize.org

Beeld: Niklas Elmehed

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!