Varkenshersenen uren na de dood nog steeds activiteit laten vertonen: het klinkt meer als een horrorverhaal dan als wetenschap. Toch is dit onderzoekers gelukt. Komt daarmee het ‘eeuwige leven’ binnen handbereik?

Doodgaan is een onvermijdelijk gevolg van de tweede hoofdwet van de thermodynamica, die luidt dat processen altijd afstevenen op chaos en verval. En er is geen weg terug: als je eenmaal dood bent, ben je dood. Maar een onderzoek van de Yale Medical School in de VS leek daar in april 2019 tegenin te gaan.

Wetenschappers sloten varkenshersenen enkele uren na de dood aan op een zogenoemd hersenperfusiesysteem, dat een vloeistof met voedingsstoffen toedient. Na aansluiting begon het brein tekenen van activiteit te vertonen. Hiermee zou het experiment de hardnekkige veronderstelling betwisten dat de hersenen al enkele minuten nadat de bloedcirculatie is gestopt onherstelbaar beschadigd zijn. Als reactie op het betreffende onderzoeksartikel schreven bio-ethicus Nita Farahany van de Duke-universiteit en twee collega’s: “We dachten dat we duidelijk het verschil wisten tussen ‘dit leeft’ en ‘dit is dood’. Nu lijken we een nieuwe categorie te hebben, namelijk ‘deels levend’. We dachten niet dat zoiets bestond.”

Maar veranderen onze definities van leven en dood daadwerkelijk door dit onderzoek? En geeft het hoop voor hersendode patiënten?

Dit is het begin van het artikel ‘Tussen leven en dood’ te vinden in KIJK 2/2022. Deze editie ligt in de winkel vanaf 20 januari tot en met 16 februari.

Meer informatie:

• Nature: Restoration of brain circulation and cellular functions hours post-mortem
• New York Times: ‘Partly Alive’: Scientists Revive Cells in Brains From Dead Pigs
• KIJK: ‘Dood varkensbrein vertoont opnieuw activiteit’
• Wetenschap in Beeld: De wetenschap is bijna zover: Doden kunnen worden opgewekt

Tekst: Marysa van den Berg

Beeld: Shutterstock

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!