Op film is vastgelegd hoe een chimpansee insecten op de wond van haar zoon aanbrengt. En de apen blijken dit gedrag vaker te vertonen.

Kusje erop? Ouders proberen het leed van hun kinderen vaak te verzachten door een kus te geven op een pas opgelopen schaafwond. Een chimpanseemoeder die onlangs door een groep onderzoekers is gefilmd, probeert het op een andere manier. Voor het oog van de camera legt ze insecten op de wond van haar telg. Interessant gedrag, zo melden de primatologen in het vakblad Current Biology.

Lees ook:

• Bruine baviaanmannetjes én -vrouwtjes nemen de leiding
• Aap handelt in gestolen waar

Pijnverzachting

Al zeven jaar bestuderen onderzoekers van het Ozouga Chimpanzee Project het gedrag van een groep chimpansees in Loango National Park, Gabon (West-Afrika). Maar eind 2019 merkte vrijwilliger Allessandra Mascaro iets op dat het team nog niet eerder had gezien. Chimpansee Suzee inspecteerde een wond op de voet van haar adolescente zoon Sia, greep een insect, stopte het in haar mond en bracht het aan op de zere plek. Zie het filmpje:

En als je ergens op gaat letten, valt het je steeds vaker op. Zo ook in dit geval: in de vijftien maanden die volgden, hebben de wetenschappers 76 keer vergelijkbaar gedrag waargenomen. Welke insecten de apen precies gebruiken en met welk geneeskundig doel, is bij het team niet bekend. Zo kunnen de insecten antibiotische werking hebben, of de pijn verzachten.

“Ik denk dat deze interpretatie wel aannemelijk is,” zegt Serge Wich, primatoloog aan de Universiteit van Amsterdam, “maar het zou sterker geweest zijn als de onderzoekers ergens hadden aangegeven of insecten vangen ook in andere situaties voorkwam – of juist niet. Dan zijn de observaties beter te duiden.” Wich vervolgt: “Nu weet een lezer niet of het toeval is dat de apen de insecten op de wond smeren.”

Prosociaal gedrag

De wetenschappers beargumenteren dat het aanbrengen van een insect op andermans wond een duidelijk voorbeeld is van prosociaal gedrag – gedrag dat is bedoeld om de ander te helpen. “Zoveel mensen twijfelen over het prosociale vermogen van andere dieren,” zegt cognitief bioloog Simone Pika, betrokken bij het project, “en dan zien we opeens een dier dat oprecht om zijn soortgenoten lijkt te geven.” Dit aspect van de studie acht Wich eveneens aannemelijk.  

Overigens is de chimpansee niet het enige dier dat lijkt te doen aan zelfmedicatie. Onderzoekers hebben dit gedrag eerder bij onder meer beren, olifanten en bijen waargenomen.

Bronnen: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Tobias Deschner

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!