Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Honden zijn emotionele dieren die een hechte band ontwikkelen met de leden van hun roedel. Hoe reageren ze als een van hun soortgenoten komt te overlijden? Rouwen ze? Italiaanse onderzoekers zochten het uit.
Niet alleen mensen rouwen als een dierbare overlijdt; ook in sommige andere dieren is gedrag dat hier sterk op lijkt waargenomen. Olifanten gaan om hun overleden soortgenoot staan en raken hem nog even aan met de slurf, dolfijnen kunnen soms dagen hun dode jong met zich meedragen en wetenschappers zijn getuige geweest van chimpansees die ‘waken’ bij een stervende primaat.
Maar hoe zit dat met gedomesticeerde honden? Vertonen die ook gedragsveranderingen die sterk aan rouwen doen denken als ze een maatje verliezen? Italiaanse onderzoekers zochten het uit en publiceerden hun bevindingen in Scientific Reports.
Lees ook:
Gedragsveranderingen
Het team liet 426 hondeneigenaren (van wie de hond was overleden terwijl ze ook ten minste één andere hond bezaten) een enquête invullen. Hierin werd gevraagd naar eventuele veranderingen in gedrag van de overlevende hond. Daarnaast moesten de eigenaren de relatie tussen de honden beschrijven, evenals hun eigen stressniveaus na het overlijden van het dier.
86 procent van de eigenaren gaf in de vragenlijst aan dat hun overlevende honden gedragsveranderingen hadden vertoond na de dood van een andere hond in het huishouden. Verder werden de volgende veranderingen in het gedrag van de trouwe viervoeter waargenomen: meer aandacht zoeken (67 procent), minder willen spelen (57 procent), minder actief (46 procent), langer aan het slapen (35 procent), angstiger (35 procent), minder eetlust (32 procent), vaker janken en/of blaffen (30 procent).
Hoewel de gedragingen erg op rouwverwerking lijken, zullen we dat voorlopig niet met zekerheid weten. Wetenschappers kunnen slechts het gedrag van honden (en andere dieren) bestuderen, maar hebben geen toegang tot hun mentale staat.
Kwaliteit versus kwantiteit
Claudia Vinke, gedragsbioloog aan de Universiteit Utrecht, is blij met de studie. “Samen met psycholoog Nienke Endenburg heb ik een paar jaar geleden alle beschikbare literatuur bekeken over rouw in honden, en dat was niet veel en al helemaal niet uitsluitend of concluderend. Dit nieuwe artikel is dus welkom.”
“Er is veel variatie in reacties bij dieren na het overlijden van een soortgenoot – dat ervaren wij ook in onze dagelijkse praktijk. Dat lijkt ook logisch, want de reactie is vermoedelijk afhankelijk van de kwaliteit van de sociale band die de dieren met elkaar hadden. Dat is ook mooi duidelijk geworden met dit onderzoek, namelijk dat de kwaliteit niet afhankelijk is van hoelang je bij elkaar bent (dus de kwaliteit is van belang en niet de kwantiteit). Een logische bevinding, maar goed dat ze het hebben kunnen aantonen wat je verwachten zou op basis van de literatuur over sociale banden.”
Een minpunt aan de studie is de onderzoeksmethode: de Italiaanse wetenschappers maakten gebruik van vragenlijsten. Bovendien vulde meer dan de helft van de mensen (ruim 66 procent) de enquête in toen de trouwe viervoeter al een jaar dood was. Vinke: “Hierin kan natuurlijk een bias zitten of eigenaren die het niet goed objectief hebben geobserveerd, maar ook dat hebben ze goed gecontroleerd en gestandaardiseerd, en de beperkingen van het onderzoek zijn verder goed neergezet in de discussie. Grief is niet aangetoond, dat klopt, maar we hebben wel een indicatie voor een aandachtspunt waar we niet altijd over nadenken als een huisgenoot komt te overlijden.”
Bronnen: Scientific Reports (pdf), persbericht, The Guardian
Beeld: jobertjamis23/Pixabay