Door zich met het slijm van bepaalde koralen en sponzen in te smeren, zou de langbektuimelaar de gezondheid van zijn huid op peil houden.

Als wij te kampen hebben met een vervelende uitslag gaan we, wellicht na een flitsbezoek aan de huisarts, langs de apotheek voor een zalf om ons routinematig mee in te smeren. Volgens Zwitserse onderzoekers doen sommige dolfijnen, specifiek de langbektuimelaar in de Rode Zee, iets vergelijkbaars. Massaal zouden deze intelligente zoogdieren langs bepaalde koralen en sponzen zwemmen om met het goedje dat die afscheiden, huidirritaties te verminderen.

Lees ook: Dolfijnen leren ook van leeftijdsgenoten

Wrijven

Jaren geleden zagen de biologen achter de nieuwe studie voor het eerst hoe een groep langbektuimelaars (Tursiops aduncus) voor de kust van Egypte herhaaldelijk langs dezelfde koralen en sponzen zwommen. In de hoop een verklaring te vinden voor dit bijzondere gedrag, waarbij de zeezoogdieren een voor een hun lichamen langs het koraal wrijven, nam het team de populatie onlangs verder onder de loep.

Ze ontdekten dat de dolfijnen de kolonie poliepen, die samen met het kalkskelet het koraal opmaken, door het wrijven irriteren. Als reactie daarop scheiden die kleine, ongewervelde zeediertjes een slijmachtige substantie af die blijft plakken aan de huid van de dolfijnen. Wellicht, zo stelden de onderzoeker, was die substantie de reden dat de langbektuimelaars telkens bij deze drie soorten terugkomen.

Medicinaal slijm

Het team analyseerde de twee koraalsoorten (Rumphella aggregata en Sarcophyton sp.) en spons (Ircinia sp.) en hun ‘slijm’. De vondst van zeventien stofjes met een potentieel medicinale, waaronder antibacteriële werking, maakt dat de onderzoekers vermoeden dat het slijm van deze soorten de gezonde populatie micro-organismen op de dolfijnenhuid (het microbioom) reguleert en infecties behandelt.

Het is haast een soort routine, zo schrijven de onderzoekers over het wrijfgedrag. “Alsof de dolfijnen zich wassen voordat ze gaan slapen of juist net aan de dag beginnen”, aldus co-auteur Angela Ziltener.

Succesgedrag

Het wrijfgedrag heeft bioloog Lonneke IJsseldijk (Universiteit van Utrecht), niet verbonden aan de studie, nog niet eerder gezien. Nieuw dus, maar het past de dieren wel, zegt ze. “Tuimelaars zijn intelligente dieren die bekend staan om hoe ze hun gedrag aan hun leefomgeving aanpassen. Zo ‘plukken’ tuimelaars in een populatie in het Australische Shark Bay spons als ze de bodem afspeuren naar eten. Dat stukje spons op de snuit van de dolfijn beschermt die als het dier ermee door het sediment wroet.”

Waar het wrijfgedrag vandaan komt, is lastig te zeggen. “Toeval en opportunisme spelen altijd een grote rol, helemaal bij nieuwsgierige, vindingrijke dieren als tuimelaars. “Een zal ermee begonnen zijn, misschien per ongeluk, waarna anderen volgden. Hoe dan ook zullen de dieren er op een bepaalde manier succes van ondervinden, anders zouden ze het niet zo blijven doen.”

Leuk om te zien vindt IJsseldijk hoe de jongere dieren het gedrag van de oudere dolfijnen afkijken en overnemen. “Dat gebeurt vaker bij intelligente walvissoorten. De volwassen dieren trainen de jongere bepaald gedrag aan; een slimme manier om eten te vinden bijvoorbeeld. Ook dit wrijfgedrag is blijkbaar voordelig genoeg dat het op de volgende generatie wordt doorgegeven.”

Bronnen: iScience, EurekAlert!

Beeld: Angela Ziltener

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!