Hoe kun je het lichaam stimuleren om een flinke botbreuk of een haperende hartklep zelf te repareren? Welkom in de ‘werkplaats’ van de regeneratieve geneeskunde. Daarin experimenteren Nederlandse onderzoekers met een kunstknie, een mini-nier en geïmplanteerde insulinezakjes voor diabetespatiënten.
Het is zo alledaags en vertrouwd dat je er niet eens bij stilstaat. En toch blijft het fascinerend hoe het lichaam een snee in de vinger, een wondje op de tong of een blaar onder de voet zelf herstelt. Het immuunsysteem stuurt er cellen op af die nieuw weefsel vormen. Vaak is al na een dag de schade hersteld, zeker bij wondjes in de mond. Die worden met spoed gerepareerd, omdat de inname van voedsel in gevaar kan komen.
Ook zonder letsel vernieuwt het lichaam zich constant. De huid wordt elke drie weken in z’n geheel vervangen en de binnenwand van de maag en darmen elke twee dagen. Van alle organen spant de lever de kroon: als je twee derde weg zou snijden, groeit het orgaan binnen drie weken weer volledig aan.
Toch kent het zelfherstellend vermogen van het lichaam zijn grenzen. Bij een diepe snee is het al handig als artsen een handje helpen met hechtingen. Is de schade nog ernstiger, denk aan een verbrijzeld scheenbeen na een ongeluk, dan schiet het zelfherstel echt tekort. En dan komt de regeneratieve geneeskunde in beeld. Het is de tak van de geneeskunde die het lichaam met hightech behandelingen helpt om de schade zelf te repareren, vooral van weefsel als botten en spieren, en van organen.
Dit is het begin van het artikel ‘Doe-het-zelf geneeskunde’ te vinden in het extra dikke zomernummer van KIJK. Deze editie ligt vanaf 2 juni in de schappen.
meer informatie
- Overcoming kidney organoid challenges for regenerative medicine
- Wat kun je met regeneratieve geneeskunde?
- Vasculaire en regeneratieve geneeskunde
- KIJK: ‘Je organen verouderen los van elkaar’
- KIJK: Welke organen kun je allemaal missen?
tekst: Maurice Timmermans
Beeld: Warlord76/Shutterstock