Amerikaanse vliegtuigen werden in de eerste jaren van de Vietnamoorlog bij bosjes uit de lucht gehaald tijdens luchtgevechten. Om hun vliegers daar beter op voor te bereiden, richtten de VS de meest prestigieuze militaire vliegopleiding ter wereld op. In deze aflevering van Terugvlucht: het verhaal achter het échte Top Gun.

Met zowel bommen als luchtdoelraketten onder hun F-4 Phantom waren Randy ‘Duke’ Cunningham en zijn backseater, radarofficier Willie Driscoll, opgestegen van het vliegdekschip USS Constellation. Samen met tientallen andere Amerikaanse marinetoestellen moesten ze een rangeerterrein bij de Noord-Vietnamese havenstad Haiphong aanvallen.

Nadat Cunningham zijn bommen had afgeworpen, bleef hij boven het doelwit rondcirkelen om de vliegtuigen te beschermen die nog bezig waren met hun aanval. En dat was maar goed, want er verschenen vijandelijke MiG-17’s. Al gauw wist Cunningham zich achter een van deze machines te manoeuvreren, waarna hij die met een hittezoekende raket uitschakelde.

Verticaal gaan

Toen zag hij dat een andere F-4 door drie MiG-17’s werd belaagd. Hij schoot het toestel te hulp en haalde opnieuw een tegenstander neer. Dat was nog niet het einde van het gevecht. Een MiG-17 kwam frontaal op hem af. Nadat de vliegtuigen langs elkaar waren geraasd, maakte Cunningham een scherpe bocht om de Noord-Vietnamees weer in het vizier te krijgen. Maar de MiG was aanzienlijk wendbaarder dan de Phantom en zat er al snel op slechts honderd meter achter.

Cunningham besloot ‘verticaal te gaan’: loodrecht omhoog. Dat kon de F-4 dankzij zijn veel krachtigere motoren langer volhouden dan de MiG-17. Die moest de steile klim dan ook afbreken, wat Cunningham de gelegenheid gaf om achter hem aan te duiken en hem met een raket te raken. Brandend stortte het vijandelijke toestel neer.

Felbegeerde status

Aangezien Cunningham tijdens twee eerdere missies al een MiG-21 en een MiG-17 had neergehaald, bracht hij met deze drie overwinningen, behaald op 10 mei 1972, zijn totaal op vijf. Daarom mocht hij zich nu een ace noemen en was hij de eerste Amerikaanse gevechtsvlieger in de Vietnamoorlog die deze felbegeerde status bereikte.

Geen wonder dat ‘Duke’ Cunningham later dat jaar werd gevraagd om instructeur te worden op een basis in Californië. Daar kregen marinepiloten een speciale opleiding die ze meer bedreven moest maken in het voeren van luchtgevechten. Maar zelf was hij ook een student geweest van deze United States Navy Fighter Weapons School, beter bekend als Top Gun.

Dit is het begin van het artikel over het échte Top Gun dat te vinden is in KIJK 1/2023. Deze editie ligt in de winkel vanaf 15 december tot en met 18 januari.

Meer informatie:

• Up in the Sky: ‘Top Gun’ 50 jaar (deel 1) | Fotolongread
• Up in the Sky: ‘Top Gun’ 50 jaar (deel 2) | Fotolongread
• Top Gear: Hoe Tom Cruise werd overgehaald om toch Top Gun: Maverick te maken (en hoe ze het filmden)
• KIJK: Filmpje: tankerdrone gooit F-35 vol
• KIJK: F-4 Phantom in cijfers

Beeld: U.S. Military Imagery