Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Ratten die honderden jaren geleden hun intrede maakten op tropische eilanden beïnvloeden vandaag de dag het territoriale gedrag van vissen in omliggende koraalriffen.
Waar de rat op het vasteland geregeld een plaag is, heeft het dier op eilanden een veel grotere impact: daar ontwricht het ecosystemen. En dat vindt ook zijn weerslag in het gedrag van vissen die rondom de eilanden leven. Dat ontdekten Britse en Canadese wetenschappers en ze publiceerden er deze week over in Nature Ecology and Evolution.
Lees ook:
Kaartenhuis stort in
Overal ter wereld ontwrichten ratten – die eeuwen geleden meereisden op schepen – eilanden. Dat komt doordat de ecosystemen daar zo kwetsbaar zijn als een kaartenhuis: trek één kaart eruit en de boel stort in. Zo vernietigen ratten op eilanden in de Indische Oceaan indirect koraalriffen, ontdekten Britse onderzoekers een paar jaar terug al. Daar leven kustvogels die in zee poepen en zo normaal gesproken de koraalriffen van voedingsstoffen als stikstof voorzien. Maar waar ratten hun eieren en zelfs jonkies opvreten, vertrekken deze vogels, de riffen hongerig achterlatend.
Nu hebben wetenschappers achterhaald dat hierdoor ook de voedingswaarde van zeewier en algen daalt – en dat dat het gedrag van het koraaljuffertje (Microspathodon chrysurus) beïnvloedt.
Grotere territoria
Het team vergeleek vijf door ratten geterroriseerde met vijf rattenvrije eilanden. Rond eilanden met intacte zeevogelpopulaties verdedigen de koraaljuffertjes hun kleine stukje rif (van minder dan een halve vierkante meter groot) agressief om hun voedsel te beschermen. Maar op riffen die grenzen aan door ratten geteisterde eilanden stellen de vissen zich veel minder agressief op en zijn hun territoria een stuk groter.
Onderzoeker Rachel Gunn legt uit hoe dat komt. “Koraaljuffertjes rond rattenvrije eilanden verdedigen hun terrein agressief, omdat ze door het hogere voedingsstofgehalte ‘meer voor hun geld’ krijgen. Dit maakt de energie die nodig is om het territorium te verdedigen waard. Omgekeerd gedragen de vissen rond met ratten geteisterde eilanden zich minder agressief. We denken dat de aanwezigheid van ratten de voedingswaarde van de algen zodanig verlaagt dat het bijna niet meer de moeite waard is om voor te vechten.”
Invasieve ratten verstoren dus niet alleen vogels die op de eilanden in de Indische Oceaan leven, maar ook de vissen die rondom de eilanden leven. De enige manier om dit te stoppen is de ratten uitroeien. Daar zijn instanties al druk mee bezig. Rattenbestrijders op eilanden halen de modernste technieken uit de kast om iets tegen de rattenplagen te doen, zoals drones. Die vliegen bijvoorbeeld over de Galapagos-eilanden met zakken gif die zeer nauwkeurig op rattenkolonies worden gedropt, om de plaag enigszins in toom te houden.
Bronnen: Nature Ecology and Evolution, Lancaster University via EurekAlert!, KIJK 4/2019
Beeld: Derek Middleton/FLPA/Minden Pictures/Getty Images