Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Vandaag is het 200 jaar geleden dat Edward Jenner overleed. Daarom blikken we terug op hoe zijn vaccin heeft geleid tot een pokkenvrije wereld.
Edward Jenner wordt vaak geroemd als ‘vader van de vaccinatie’. In 1798 bewijst hij dat het doormaken van een koepokkeninfectie beschermt tegen menselijke pokken. Velen zien zijn koepokkenvaccinaties daarom als de start van de wetenschappelijke benadering van vaccinatie.
Maar dat is niet helemaal terecht. In China, India, Perzië en Turkije werd op dat moment al eeuwenlang inoculatie toegepast. Hierbij werden de gevaarlijke korsten of etter van menselijke pokken bij gezonde mensen in de neus gestopt of in de huid gekrast.
Bovendien deden drie Nederlanders rond 1700 al de ontdekking dat inentingen kalveren kunnen beschermen tegen koepokken. Waarschijnlijk was Jenner van beide ontwikkelingen op de hoogte. Zijn verdienste is dus voornamelijk dat hij uitging van het minder gevaarlijke koepokkenvaccin en zo een veilige manier vond om mensen te vaccineren. Daarmee heeft hij het leven van ongekend veel mensen gered.
Lees ook:
Tijdlijn uitroeiing pokken
Bijna 200 jaar. Zoveel tijd zat er tussen de ontwikkeling van het eerste pokkenvaccin en de uitroeiing van pokken. De pokkenvaccinatie was het eerste publieke vaccinatieprogramma in Nederland, en dat ging niet zonder slag of stoot.
1796: Edward Jenner zette het eerste vaccin bij de 8-jarige James Phipps, zie het schilderij boven aan het artikel.
1798: Edward Jenner publiceert zijn onderzoek naar de effectiviteit van zijn koepokkenvaccin.
1823: De indirecte vaccinatieplicht wordt ingevoerd. Alleen kinderen met een door de vaccinateur ondertekend ‘pokkenbriefje’ zijn welkom op lagere scholen.
1823: Edward Jenner overlijdt op 73-jarige leeftijd.
1857: Afschaffing van de indirecte vaccinatieplicht vanwege een te klein effect.
1872: Na een grote pokkenepidemie wordt de indirecte vaccinatieplicht opnieuw ingevoerd.
1900: Invoering van de Leerplichtwet: kinderen tot twaalf jaar zijn verplicht onderwijs te volgen. In combinatie met de vaccinatieplicht is dit het begin van het publieke vaccinatieprogramma.
1928: Na hevige discussies over een vermeend verband tussen de pokkenvaccinatie en hersenontsteking wordt de indirecte vaccinatieplicht opnieuw afgeschaft.
1939: Het voorstel om kinderen op jongere leeftijd te vaccineren (met minder kans op hersenontsteking) wordt opgenomen in de Inentingswet. De vaccinatieplicht vervalt. De vaccinatiegraad neemt in de komende jaren steeds meer toe.
1975: De pokken zijn bijna uitgeroeid; de Inentingswet wordt ingetrokken.
1981: De Wereldgezondheidsorganisatie verklaart de wereld officieel pokkenvrij.
Bron: KIJK 9/2011