De vervanging van de F-16 is misschien wel het meest omstreden militaire project uit onze geschiedenis. Opmerkelijk genoeg mengde de Koninklijke Luchtmacht zich in de media niet of nauwelijks in discussie over de Joint Strike Fighter. Tot nu.
Een tijdje geleden deden we op onze website een oproep aan de lezers om te schieten op de Joint Strike Fighter. Wordt het toestel, officieel Lockheed Martin F-35 Lightning II geheten, te duur? Blijven we met dit vliegtuig te veel achter de Amerikanen aanhobbelen? Moeten we door blijven vliegen met onze oude F-16′s? Of is het toch beter om de Eurofighter, de Zweedse Gripen, de Franse Rafale of compleet nieuwe F-16’s te kopen?
Al die vragen, opmerkingen en bedenkingen legden we voor aan twee deskundigen: Bert de Smit van de Koninklijke Luchtmacht en Dolf Bos van TNO. In verschillende interviews, die bij elkaar bijna zes uur duurden, hebben we een poging gedaan om helder te krijgen waarom de F-35 volgens hen de beste keuze is.
‘We hebben de F-35 helemaal niet nodig’
Bos: “Het Nederlandse ambitieniveau is hoog. De regering wil uiteraard dat de krijgsmacht het eigen grondgebied bewaakt, maar in onze grondwet is bovendien vastgelegd dat onze militairen ook worden ingezet voor de handhaving van de internationale rechtsorde. Het is de ambitie om mee te kunnen doen in het hoogste geweldspectrum en daarbij hoort dat de luchtmacht initial entry capability moet hebben, dus vanaf het begin betrokken moet kunnen zijn bij operaties in een vijandelijk luchtruim ‒ en niet pas nadat andere landen de belangrijkste dreiging hebben uitgeschakeld.”
De Smit: “Als we die ambitie niet hebben en geen bijdrage meer leveren aan vrede en veiligheid in de wereld, dan kunnen we misschien een eenvoudiger toestel aanschaffen. Dan koop je wat vliegtuigen waarmee je een Quick Reaction Force kunt onderhouden om je eigen luchtruim mee te bewaken. Veel verder gaat het dan niet. Maar de Nederlandse ambitie gaat wél verder, en onder andere gezien de ontwikkelingen op het gebied van luchtafweer vanaf de grond moeten we daar een oplossing voor hebben. Er zijn landen die bijvoorbeeld moderne SA-20’s aankopen in Rusland die een bereik van 200 kilometer hebben en daarmee een grote bedreiging kunnen vormen voor operaties vanuit de lucht.”
Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 9/2011, in de winkel van 29 juli tot en met 25 augustus.
Filmpjes: