Hoewel Christus volgens velen in spirituele vorm voortleeft, is men het erover eens dat zijn wereldlijke lichaam aan het kruis stierf. Een Amerikaanse arts onderzocht hoe.

Kruisiging werd in de Romeinse tijd gebruikt als gruwelijke executiemethode, maar de doodsoorzaak is niet ‘kruisiging’; iets anders doet de veroordeelde uiteindelijk de das om. In het geval van Jezus ging het volgens Joseph Bergeron om een samenhangende combinatie van factoren. De ‘dodelijke drie-eenheid’ die de Messias die uiteindelijk fataal werd, bestaat uit onderkoeling, falen van de bloedstolling en een ongebruikelijk hoge zuurwaarde van het bloed. “Zelfs moderne ziekenhuizen kunnen een patiënt met deze combinatie van aandoeningen niet meer redden”, schrijft de arts.

Hoewel er nooit een lichaam is gevonden, woedt er al jaren een debat over de exacte reden van Jezus’ overlijden. Vooral de relatief korte doodsstrijd van Jezus is problematisch. Hij stierf volgens Mattheüs 27:45 al zes uur nadat hij aan het Romeinse martelwerktuig werd genageld. Opmerkelijk snel, want een kruisdood kon volgens verschillende betrouwbare historische bronnen dagen op zich laten wachten. Bergeron kiest er hoe dan ook voor om de gegevens uit de Bijbel als uitgangspunt voor zijn onderzoek te nemen. Wat geschreven is, is immers waar.

“Als kind hoorde ik in de kerk dat Christus stierf aan een ‘gebroken hart’,” herinnert Bergeron zich. Maar die hypothese is al jaren geleden ontkracht. Het is niet waarschijnlijk dat Jezus’ hart beschadigd raakte bij zijn valpartijen op weg naar Golgotha, en nog onwaarschijnlijker is dat hij daarna nog uren aan het kruis hing. Bergeron: “Hartbreuk leidt over het algemeen onmiddellijk tot de dood.”

Maar er zijn meer mogelijke verklaringen van het overlijden van Christus. Bergeson las de evangeliën, bestudeerde de theorieën opnieuw en kwam tot de conclusie dat geen enkele precies strookt met de beschreven gebeurtenissen.

Doet Bergerons drie-eenheid dat dan wel? Bloedverzuring en stollingsfalen hangen nauw samen met de shocktoestand waarin Jezus moet hebben verkeerd. Onderkoeling zou onvermijdelijk zijn, aangezien de angstzwetende Jezus vrijwel naakt aan de koele aprillucht werd blootgesteld. “De gemiddelde temperatuur in april schommelt in Jeruzalem tussen de 8 en 14 graden Celsius,” betoogt Bergeson. En de arts heeft eigen argumenten om ervan overtuigd te zijn dat het op die ene bewuste aprildag, twee millennia geleden, net zo koud was.

De drie doodsoorzaken die Bergeson voorstelt, lijken precies in het beeld te passen dat de Bijbel ons schetst. Ondanks het uitvoerige onderzoek blijft de arts echter voorzichtig. “Jezus’ exacte doodsoorzaak, al dan niet in combinatie met andere factoren, kan niet worden bewezen.”

Bronnen: ScienceNOW, Journal of Forensic and Legal Medicine

Beeld: Matthias Grünewald, Isenheimer Altar: Grablegung Christi/CC BY-SA