Maar liefst 170 miljoen jaar domineerden de dinosauriërs onze planeet. Dat krijg je als diergroep natuurlijk alleen voor elkaar als je je succesvol weet voort te planten. Maar hoe de giganten dat precies deden, houdt de wetenschap al heel lang bezig.

Met een totale lichaamslengte tot wel 12,5 meter, een gewicht tot 9500 kilogram en tanden van 20 centimeter was Tyrannosaurus rex een angstaanjagend beest. Maar zijn kleine voorpoten, die amper een meter lang werden, deden toch een beetje afbreuk aan zijn imposante verschijning.

Twintig miljoen jaar voordat de T. rex op het toneel verscheen, stampte Meraxes gigas al op aarde rond. Ook deze dinosauriër, waarvan paleontologen de resten in 2012 in Argentinië opgroeven en tien jaar later identificeerden, kon je met een lichaamslengte van 11 meter allesbehalve een kleintje noemen. Maar net als bij Tyrannosaurus waren de voorpoten van Meraxes flink uit proportie.

Wat was het nut van deze korte ledematen? Onderzoekers opperden onlangs dat de mannetjes zich met die kleine poten tijdens het paren beter aan de vrouwtjes konden vasthouden. En dat is nog maar een van de vele speculaties over het seksleven van dinosauriërs. Want we weten bar weinig over de voortplanting van deze uitgestorven giganten.

Seksende schildpadden

Vanwaar dit gat in onze kennis? Een decennium geleden stuitten Chinese onderzoekers op het fossiel van twee schuimcicaden die tijdens de daad de dood vonden. Het paar leefde in dezelfde tijd als de dinosauriërs: het fossiel was 165 miljoen jaar oud. En deze cicaden zijn niet de enige prehistorische seksende dieren die terug werden gevonden. Zo groeven paleontologen al eens twee haaien op die 320 miljoen jaar geleden stierven terwijl ze van bil gingen, en een schildpad-stel dat 47 miljoen jaar geleden in een parende positie het loodje legde en fossiliseerde. Helaas zijn er nooit fossielen gevonden van dinosaurussen in zulke compromitterende houdingen.

Om toch iets te kunnen zeggen over het seksleven van deze reuzen, kijken paleontologen geregeld naar nog levende, verwante dieren.

Dit was het begin van het artikel over dinoseks dat te lezen is in KIJK 8/2023. Deze editie is vanaf donderdag 20 juli te koop.

Meer informatie:

• Vice: Alles wat je nooit wilde weten over dinosaurusseks
• Welingelichte kringen: Hoe paren dinosaurussen eigenlijk?
• BBC Earth: How did dinosaurs have sex?
• BBC Future: The mystery of how dinosaurs had sex
• KIJK: ‘Dinosauriërs dansten erop los’
• KIJK: Eieren van titanosauriërs leggen overeenkomsten met vogels bloot