Een spel van kat en muis met dodelijke afloop. Rusland en Oekraïne bestoken elkaar door de lucht met hypermoderne raketten en proberen ondertussen elkaars aanvallen af te stoppen. Wat zijn de laatste ontwikkelingen in deze hoogtechnologische strijd?

De Kinzhal, een van de nieuwe ‘superwapens’ van het Russische leger, is niet te stoppen. Tenminste, dat claimde president Vladimir Poetin bij de introductie ervan in 2018. De ballistische raket is volgens Rusland een geavanceerd hypersoon wapen, dat met zeker vijfmaal de geluidssnelheid richting zijn doel zou kunnen vliegen. Hij combineert snelheid met bestuurbaarheid, waardoor geen enkele luchtafweer er een antwoord op heeft – beweerden de Russen.

Dat de Kinzhal toch te stoppen is, bewees Oekraïne de afgelopen maanden. Tegenover het superwapen stond kennelijk een superafweer, want Patriotsystemen schoten in mei 2023 meerdere Kinzhals uit de lucht. De immense snelheid van de Russische paradepaardjes bleek onvoldoende om westers vernuft te omzeilen – iets wat heel wat deskundigen verraste.

Ondertussen is er een grote wedloop gaande tussen aanvalsraketten en verdedigingssystemen, waar elke grote militaire mogendheid aan meedoet. Daarbij draait het lang niet alleen om snelheid, maar vooral ook om stuurvermogen en manieren om zo lang mogelijk ongezien te blijven. Hypersoon is, net als bij de Kinzhal, het sleutelwoord.

Kogel stopt kogel

In de Tweede Wereldoorlog bewees de Duitse V2 de potentie van langeafstandsraketten. De lancering van zo’n ballistisch wapen, dat met een hoge boog richting zijn doel wordt geschoten, vraagt om veel brandstof en vereist de nodige coördinatie. Maar vervolgens doen momentum en zwaartekracht het meeste werk; niet heel anders dan bij een kanonskogel. Onder meer vanuit de omgeving van Den Haag werden talloze V2’s afgevuurd op Londen, en naarmate de geallieerden verder oprukten ook op Parijs en Antwerpen. Moderne ballistische raketten werken nog volgens hetzelfde principe als toen. Intercontinentale exemplaren verlaten tijdens hun vlucht de atmosfeer, waardoor ze grotendeels zonder luchtweerstand de halve aardbol over kunnen vliegen. Tijdens de val terug naar de aarde kunnen ze wel twintigmaal de geluidssnelheid bereiken.

Dit is het begin van het coververhaal van KIJK 9-2023 over de nieuwe wapenwedloop. Deze nieuwste editie ligt vanaf morgen in de winkel.

Meer informatie:

• NAVO: Hypersonic Weapons. A Technological Challenge for Allied Nations and NATO?
• Royal United Services Institute: Preliminary Lessons in Conventional Warfighting from Russia’s Invasion of Ukraine: February–July 2022
• KIJK: Magnetron richt zwerm drones te gronde

Tekst: Pepijn van der Gulden

Beeld: Getty Images/Bert Van Den Broek