Eind vorige week maakte Defensie bekend dat het radarsysteem dat het luchtruim in Noord-Nederland bewaakt, binnenkort een half jaar lang wordt uitgeschakeld. Maar waarom en wat is dat voor een radar?

De SMART-L in het Friese Wier is zo ongeveer het meest geavanceerde radarsysteem ter wereld en nog slechts een jaar of drie in gebruik. Beetje vreemd dus dat die überhaupt moet worden uitgeschakeld. Helaas heeft het apparaat last van een ongebruikelijk en wat Nederlands probleem. De superradar (foto hierboven) maakt volgens de geldende geluidsnormen te veel lawaai en dus mag ie eigenlijk alleen overdag aan staan.

Maar, zo meldt Defensie, “door de verslechterde veiligheidssituatie in Europa is de radar sinds maart vorig jaar toch 24/7 in gebruik”. Om dat te kunnen blijven doen, moet er een geluidswerende koepel om het systeem worden gebouwd en dat gaat dus de komende zes maanden gebeuren.

Lees ook:

• Amerikaanse luchtmacht koopt nieuwe radarvliegtuigen
• Testradar maakt scherpe maanopnames

Wat doet ie?

Thales Nederland – het vroegere Hollandse Signaalapparaten – ontwikkelde een jaar of vijftien geleden de SMART-L, Signal Multibeam Acquisition Radar for Targeting, Longrange. Die werd onder meer geplaatst op vier luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF) van de Nederlandse marine, eentje kwam in Wier te staan en ze doen ook dienst op Britse, Franse, Italiaanse en Duitse schepen.

Onder de kap van de nieuwste variant van de SMART-L, de Multi-Missie, zit een Active Electronically Scanned Array (AESA). Oftewel: duizenden ‘radartjes’ die elk een signaal kunnen uitzenden en ontvangen. Normaal gesproken gaat dat signaal recht de zender uit, maar door de fase te variëren kan het vanuit elk van de zendertjes onder een nauwkeurig bepaalde hoek worden verzonden. Dat maakt het mogelijk om volledig computergestuurd tientallen of zelfs honderden schepen, vliegtuigen en raketten tegelijk ver buiten het Nederlandse luchtruim op te sporen, en te volgen. 

Normaal gesproken draait de antenne van de SMART-L MM in 5 seconden rond, maar hij kan ook stil worden gezet om heel gericht en op zeer grote afstand een bepaald doel in de gaten te kunnen houden.

Oud en nieuw

Overigens wordt het luchtruim in Zuid-Nederland nog bewaakt door een zwaar verouderde Medium Power Radar-station (foto hierboven) in Nieuw Milligen. Defensie zegt daarover: “Dat loopt een steeds groter risico om uit te vallen. Het duurt zeker nog tot eind 2026 voordat een nieuw te bouwen SMART-L-radarstation in Herwijnen de luchtruimbewaking kan overnemen. Om die periode te overbruggen koopt Defensie een Groundmaster 400a-radarsysteem van Thales Frankrijk. Deze wordt geplaatst op het militair terrein in Nieuw Milligen.” 

Bron: Defensie

Beeld: ANP/HollandseHoogte/Olaf Kraak/Defensie/Thales

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!