In Plastic panda’s mengt Bas Haring zich in de discussie over biodiversiteit. Bioloog Stephan van Duin neemt zijn argumenten onder de loep.
Op de voorkant van deze nieuwste van Bas Haring staat ‘Over het opheffen van de natuur’. Dat is een boud statement, maar tevens slechts een marketingtrucje. Het gaat Haring in Plastic panda’s namelijk helemaal niet over het opheffen van de natuur, maar om het opheffen van soorten, van biodiversiteit – iets heel anders. Met de huidige ontwikkelingen in mensenland is dat wel een nuttige en welkome discussie, maar het is jammer dat Haring zich hierin moet mengen: hij mist de achtergrondkennis om er iets zinnigs over te zeggen.
Voor een boek dat zo barstensvol staat met controversiële uitspraken, is het aantal referenties verder erg beperkt; ongeveer één per vier pagina’s. De meest gebruikte frasen zijn dan ook ‘waarschijnlijk’, ‘denk ik’ en ‘het lijkt mij’ – niet echt de onderbouwing die je als KIJK-lezer verwacht.
Frustrerende dwalingen
Zijn vergelijkingen slaan bovendien de plank vaak mis, zoals wanneer hij de geschiedenis van het QWERTY-toetsenbord vergelijkt met de ontwikkeling van een organisme. Blijkbaar ziet de auteur geen verschil tussen het stug onveranderlijke uiterlijk van het toetsenbord in een wereld van veranderende gebruikseisen en de continue finetuning van een organisme om juist zo goed mogelijk bij zijn eveneens veranderende omgeving te passen.
Ook zegt Haring bijvoorbeeld: “Het water in de Noordzee weegt tientallen malen meer dan al het leven op aarde.” Hier haalt hij dan wel voor het gemak al het water uit het leven – maar water is een essentieel onderdeel van leven; gevriesdroogde massa is dood of levenloos. Aan deze non-vergelijking worden vervolgens hele ideeën opgehangen. Het zijn dit soort dwalingen die het boek frustrerend maken om te lezen, en het voelt daardoor als een eerste schets van zijn gedachten, die onder druk van de uitgever in de schappen is gekomen.
Haring waagt zich aan een gedurfde en relevante discussie, maar bewijst tegelijkertijd dat kennis van zaken hierbij van grote waarde is. Dit boek krijgt dan ook niet een negatieve bespreking omdat ik het niet met hem eens ben, maar omdat zijn betoog struikelt over de feitelijke onjuistheden, bizarre aannames en persoonlijke voorkeuren. Het mag dan een Haring zijn, maar dat maakt het in dit geval nog niet het neusje van de zalm.
Bas Haring: Plastic panda’s | paperback | 224 pagina’s | Nijgh en Van Ditmar | € 19,95 | ISBN 978 90 388 9467 6
Tekst: Stephan van Duin