Sinds het diabetesmedicijn Ozempic voor een ware afslankhype heeft gezorgd, is het niet meer aan te slepen. Dat geldt ook voor het afslankmiddel Wegovy. Hoe werken deze medicijnen en wat is het verschil tussen de twee?

Het was volgens het wetenschappelijke tijdschrift Science dé doorbraak van 2023: het diabetes type 2-medicijn Ozempic. Al in 2017 kreeg de Deense farmaceut Novo Nordisk toestemming van de geneesmiddelenautoriteit om het op de markt te brengen. Dus waarom het pas zes jaar later als Science Breakthrough of the Year wordt bestempeld? Dat heeft alles te maken met dat het geneesmiddel een nogal gunstige bijwerking heeft: mensen vallen er door af. Hoe kan dat?

Lees ook:

• Obesitaspil is dé doorbraak van het jaar volgens vakblad Science
• Hoe moet de overheid obesitas aanpakken?

Hoe werkt Ozempic?

Mensen met diabetes type 2 zijn ongevoelig (geworden) voor insuline, een hormoon dat in de alvleesklier wordt aangemaakt en de bloedsuikerspiegel verlaagt. Hierdoor kan het er niet meer voor zorgen dat suiker vanuit het bloed wordt opgenomen in de weefsels en dat de productie van suiker door de lever wordt geremd. De concentratie van suiker in het bloed stijgt: er is sprake van suikerziekte – met alle gevolgen van dien. 

Wanneer de standaardbehandeling – gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging – niet helpt, kunnen artsen Ozempic voorschrijven aan diabetespatiënten. De werkzame stof is semaglutide die de bloedsuikerspiegel alsnog verlaagt.

Maar semaglutide imiteert ook het darmhormoon GLP-1 dat signaaltjes doorgeeft aan de hersenen waardoor je een verzadigd gevoel krijgt en de maag langzamer wordt geleegd. Met andere woorden, de stof vermindert het hongergevoel en dát is gunstig voor obesitaspatiënten. Gemiddeld vallen mensen er dan ook 5 tot 10 procent van af, en dat allemaal dankzij één injectie per week in buik, dijbeen of arm.

Wat is het verschil met Wegovy?

Verschillende beroemdheden, waaronder Kim Kardashian en Elon Musk, begonnen daarop ook Ozempic te gebruiken, en prezen het middel aan op social media. Doordat steeds meer artsen het medicijn off label voorschreven – oftewel, om een andere reden dan waar het voor is goedgekeurd – konden ook niet-diabetespatiënten er gebruik van maken. Gevolg: diabetespatiënten zelf grepen mis.

Novo Nordisk zette in 2023 ruim 31 miljard euro om, waarvan bijna 29 miljard voor rekening van Ozempic en Wegovy.

Daarom produceert Novo Nordisk nu ook een variant op Ozempic, Wegovy geheten, dat alleen wordt voorgeschreven aan mensen met overgewicht. Wegovy en Ozempic zijn dus in feite hetzelfde geneesmiddel: allebei hebben ze de werkzame stof semaglutide. Het enige verschil is dat de dosis werkzame stof hoger is in Wegovy. Bovendien heeft Novo Nordisk onlangs drie Ozempic-productielocaties overgekocht van een concurrent. De farmaceut hoopt op die manier vanaf 2026 de tekorten te kunnen verminderen.

Ozempic is niet het eerste medicijn dat ook voor een andere aandoening kan worden gebruikt. Tal van bestaande geneesmiddelen worden ingezet voor ándere aandoeningen dan waarvoor ze oorspronkelijk zijn ontwikkeld. Je leest er meer over in KIJK 4/2024. Deze editie ligt vanaf 14 maart in de schappen.

Bronnen: NOS, BBC News, de Volkskrant

Beeld: Lise Aaserud/NTB/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!