De Russen zijn erin geslaagd om 3768 meter door het ijs te boren en het Vostokmeer te bereiken. Het water is al miljoenen jaren totaal van de buitenwereld afgesloten.
Het 250 kilometer lange en 50 kilometer brede Vostokmeer is te vinden onder Antarctica en werd in 1996 ontdekt door een team van Russische en Britse wetenschappers. Het is het grootste van de 140 meren die zich daar onder het ijs bevinden. De gemiddelde temperatuur van het water is ongeveer – 3 graden Celsius, maar het water blijft vloeibaar door de enorme druk van het bovenliggende ijs.
Het bijzondere aan het Vostokmeer is dat het water al ergens tussen de 15 en de 25 miljoen jaar onder de ijskap gevangen zit. Doordat het meer zolang van de buitenwereld is afgesloten, zouden er levensvormen kunnen voorkomen die zich hebben aangepast aan de enorme druk, de minimale hoeveelheid voedingsstoffen en de hoge concentratie zuurstof (vijftig keer hoger dan in een normaal meer).
Dat is ook de reden waarom de NASA erg geïnteresseerd is in het Russische onderzoek, want wat dat betreft lijkt het wel een beetje op de omstandigheden op Jupiters maan Europa en op Enceladus, een maan van Saturnus. Als er leven in het Vostokmeer voorkomt, maakt dat de kans op buitenaards leven weer een stukje groter.
Het gat in het ijs werd geboord in de buurt van het Vostokstation. (Foto: Todd Sowers LDEO, Columbia University, Palisades, New York)
In 1998, toen de boorkop het meer al tot 91 meter was genaderd, werd het boren gestopt omdat men het water niet wilde ‘besmetten’ met organismen vanaf het aardoppervlak en met de tonnen freon en kerosine die worden gebruikt om te voorkomen dat het boorgat dichtvriest.
In 2005 kon het boren eindelijk worden hervat en voor de laatste meters is een speciale thermische boorkop gebruikt. Als alles volgens plan is verlopen, werd die, op het moment dat hij het water bereikte, door de hoge druk omhooggeperst of omhooggehaald. Het water dat in de boorkolom terechtkomt, bevriest meteen en dat kan vervolgens voor het onderzoek worden gebruikt.
(Illustratie: NSF)
De Russen zijn overigens van plan om het meer in de loop van dit jaar of volgend jaar ook met onderwaterrobots te onderzoeken.
Bron: Wired
Beeld: NASA