Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De teksten in muziek zijn sinds de jaren 80 steeds makkelijker te begrijpen. Maar ook zijn ze emotioneler van aard.
Luister jij weleens naar de songtekst van bepaalde liedjes? Daar zitten soms ware pareltjes tussen. Geen wonder dat de Amerikaanse singer-songwriter Bob Dylan in 2016 nog de nobelprijs voor de literatuur ontving voor zijn “creatie van nieuwe poëtische expressie binnen de Amerikaanse liedjes-traditie”.
Volgens sommige muziekliefhebbers is het sinds de jaren 80 snel bergafwaarts gegaan met de kwaliteit van de songteksten. Dat is natuurlijk een kwestie van smaak, maar dat lyrics over het algemeen simpeler en meer repetitief zijn geworden, stellen nu ook muziekwetenschappers van onder meer de Universiteit van Innsbruck (Oostenrijk) vast. Zij publiceerden hun bevindingen in het vaktijdschrift Scientific Reports.
Lees ook:
- Waarom is muziek uit je laptop niet te horen tijdens het videobellen?
- KIJK Tipt: muziek zoals de artiest het heeft bedoeld
- Hoe zorgt muziek voor kippenvel?
Belang van muziek
Muziek is ontzettend belangrijk in de maatschappij. Het ontspant, activeert (denk aan de sportschool), biedt een uitlaatklep bij sterke emoties, helpt sociale banden smeden (bijvoorbeeld samen dansen) en kan zelfs de ontwikkeling van kinderen stimuleren.
Songteksten vormen een integraal onderdeel van muzieknummers. Door die te analyseren kun je ontzettend veel leren over de samenleving. En dat is wat Eva Zangerle en collega’s nu hebben gedaan.
Woorden turven
De onderzoekers lieten speciaal daarvoor ontwikkelde computeralgoritmes los op zo’n 12.000 Engelstalige songteksten uit de periode tussen 1980 en 2020. Die teksten kwamen van liedjes uit de vijf populairste muziekgenres: rap, country, pop, R&B en rock.
De algoritmes ontleedden de songteksten woord voor woord. Ze turfden daarbij het type woord (werkwoord, zelfstandig naamwoord enzovoorts), de lengte (het aantal lettergrepen) en hoe vaak het in dezelfde tekst voorkwam. Ook keken ze naar onder meer de moeilijkheidsgraad van het woord, de bekendheid ervan en de samenhang met andere woorden. Ten slotte gingen zo ook nog de leesbaarheid van zinsconstructies, de verdeling van de tekststructuren enzovoorts langs.
Minder verschillende woorden
Wat bleek? Waar songteksten in de jaren 80 soms nog knap ingewikkeld waren om te begrijpen, werden ze in de loop der decennia steeds simpeler. Naast het gebruik van makkelijkere en bekendere woorden, nam ook de herhaling van woorden en zinnen steeds meer toe. Dit gold voor alle onderzochte muziekgenres in meer of minder mate.
De afname van het aantal gebruikte verschillende woorden was het meest te zien in rap- en rocknummers. Het gebruik van lange woorden (met meer dan drie lettergrepen) steeg dan juist weer in het rap-genre. Maar dit waren dan volgens de onderzoekers over het algemeen geen lastige woorden en ze werden ook nog eens vaak herhaald.
Boze lyrics
Zangerle en haar team vermoeden dat de trend naar simpeler lyrics een verandering in het gebruik van liedjes weerspiegelt. Muziek wordt nu vaker op de achtergrond afgespeeld en dan zijn de teksten wat minder van belang.
Verder keken de onderzoekers naar wat voor woorden werden gebruikt in de songteksten. Ze ontdekten daarbij dat het aantal emotionele woorden en persoonlijk gerichte woorden is toegenomen tussen 1980 en 2020.
Woorden die boosheid en verdriet uiten kwamen vaker voor in de genres R&B, pop en country; in rap nam zowel het aantal positieve als negatieve woorden toe. Het lijkt erop dat muziek ons meer emotioneel raakt dan ooit tevoren en dat lekt door in de songteksten.
Inkijkje in muziekevolutie
Zangerle en collega’s deden ook nog een analyse van de views van songteksten op het online lyrics platform Genius. Daarbij zagen ze dat vooral de teksten van oude rocknummers populair waren onder rockliefhebbers. Dit terwijl de countrymuziek-beluisteraars vooral de lyrics van de nieuwere nummers opzochten. Waarom dit zo verschilt tussen de twee genres, weten Zangerle en collega’s niet. Dit kan voer zijn voor verder onderzoek.
Overigens is het goed om aan te merken dat er wel een paar beperkingen zijn aan de studie. Sommige oudere liedjes zijn nog altijd niet gedigitaliseerd en konden dus niet worden meegenomen in de analyses. Dit kan wat vertekening geven, zo geven de onderzoekers aan. Ook hebben Zangerle en haar team alleen Engelstalige songteksten geanalyseerd. Het kan zomaar zijn dat de lyrics in andere talen een wat ander beeld laten zien.
Toch bieden dit soort onderzoeken een interessant inkijkje in de evolutie van muziek en diens songteksten in de aflopen 40 jaar.
Bronnen: Scientific reports publicatie, Scientific Reports via EurekAlert!
Beeld: Xavier Badosa/CC-BY-2.0 DEED