Ooit gemerkt dat je oren zich in een volle kroeg ‘vergrendelen’ op een ander gesprek, ondanks het vele achtergrondgeluid? Japanners hebben ontdekt hoe dat werkt.

Je oren spitsen betekent letterlijk je oren bewegen. In de praktijk is het echter meestal iemands hoofd dat zich richt op de bron van het geluid. Dat dit helpt om het geluid beter op te vangen, is al langere tijd bekend. Maar hoe het precies werkt, is weer een andere vraag. Een team van Japanse onderzoekers heeft met behulp van een robot ontdekt hoe het écht zit: dankzij de beweging van je hoofd ‘resetten’ je oren zich.

Lange tijd was onduidelijk of de beweging van je hoofd an sich ervoor zorgt dat je geluiden kunt onderscheiden, of dat dit komt door de verandering van toon en geluid tijdens de beweging van je hoofd. Om dit vraagstuk op te lossen, bedachten de wetenschappers een ingewikkeld experiment. Tien proefpersonen kregen een koptelefoon op hun hoofd gedrukt. Hierdoor hoorden ze wat een robothoofd, uitgerust met microfoontjes, ‘hoorde’ in een andere kamer. Deze robot imiteerde op zijn beurt de hoofdbewegingen van de proefpersonen dankzij bewegingssensors op de koptelefoons. Door met deze opstelling verschillende experimenten te doen, achterhaalden de onderzoekers de invloed van de minieme bewegingen die het hoofd maakt bij luisteren.

En het pleit is beslecht: de hoofdbewegingen zorgen ervoor dat je oren zich ‘resetten’ op de gewenste geluidsbron. Informatie over de positie van je hoofd en de geluidssignalen gaan naar je hersenen, waar al het geluid wordt onderzocht en het voor jou relevante deel eruit wordt gefilterd. Dit dynamische proces reageert op de meest subtiele bewegingen, zeggen de onderzoekers.

Bron: Proceedings of the National Academy of Sciences

Beeld: Sue Clark/CC-BY-2.0