Wetenschappers hebben weten vast te stellen dat cellen uit het lichaam van Ötzi de IJsman rode bloedcellen zijn – de oudste tot nu toe gevonden exemplaren.

Het 5300 jaar oude lichaam van Ötzi de IJsman, dat in 1991 werd gevonden nabij het Oostenrijkse Ötztal, zal ongetwijfeld een van de meest onderzochte lijken ooit zijn. Een dikke maand geleden meldden we nog dat zijn DNA in kaart was gebracht. Nu is er een nieuwe mijlpaal: onderzoeker Albert Zink en twee collega’s hebben van cellen uit wonden in Ötzi’s lichaam weten vast te stellen dat het rode bloedcellen zijn. Die zouden dan het oudst bekende bloed zijn dat tot nu toe is gevonden.

De cellen werden eerst onderzocht met een atoomkrachtmicroscoop, een apparaat dat het oppervlak van een voorwerp aftast met een naaldje. Hieruit bleek al dat de cellen de bekende vorm en afmetingen van een rood bloedlichaampje hadden: een schijfje met een dikke rand en een middellijn van circa zes duizendsten van een millimeter.

Daarna werd met een laser de chemische samenstelling van de cellen onderzocht. Hierbij kwamen onder meer sporen aan het licht van hemoglobine, het eiwit waar rode bloedcellen vrijwel geheel mee zijn gevuld. Reden genoeg voor Zink en collega’s om te spreken van een “ondubbelzinnige identificatie” in het wetenschappelijke tijdschrift Interface.

Verder zijn er aanwijzingen gevonden dat de wond in Ötzi’s rug, veroorzaakt door een pijl, het bloedstollingseiwit fibrine bevat. Dit laat zien dat de IJsman niet al te lang nadat hij werd getroffen, moet zijn overleden – anders zou dit eiwit alweer zijn afgebroken. Dit levert wat nieuwe beperkingen op voor de vele theorieën over hoe Ötzi destijds precies aan zijn eind kwam.

Bronnen: Interface, AFP via PhysOrg.com, National Geographic

Beeld: Marco Samadelli/EURAC