Is er leven op de rode planeet? We fantaseren er al tijden over. Maar gek genoeg zijn we er nooit écht naar op zoek gegaan. In 2018 moet daar verandering in komen, met de lancering van de ExoMars-rover.
Als er één ruimtemissie is die al een avontuurlijke reis heeft doorgemaakt vóórdat hij werd gelanceerd, is het wel Exomars, de Europese Marsmissie van vele gedaanten die afgelopen voorjaar nog transformeerde van een Europees-Amerikaanse in een Europees-Russische onderneming. “Een poosje leek het alsof er elke dag veranderingen waren”, zegt Pascale Ehrenfreund, onderzoeker in de astrobiologie aan de Universiteit Leiden en betrokken bij twee Exomars-meetinstrumenten.
De recentste aflevering in de ExoMars-soap: afgelopen maart deelde de NASA mee na een herziening van haar budget toch geen geld te hebben voor haar aandeel in het project. De ESA wendde zich tot het Russische agentschap Roscosmos, dat na onderhandelingen twee Protonraketten en een landingssysteem lijkt te willen leveren. Dat laatste niet helemaal tot ieders geruststelling, want de Russen zijn ondanks tientallen pogingen nog nooit succesvol op de rode planeet geland.
“Ik denk dat we positief moeten blijven”, zegt Ehrenfreund. De recente omwenteling was dan ook lang niet de eerste. Exomars begon in 2000 als project van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Maar het aantal beoogde meetinstrumenten groeide en het project werd te duur, dus haalde de ESA zusterorganisatie NASA aan boord. Die had verstand van landen op Mars en zou ook een Marssatelliet leveren. In een volgende gedaante van Exomars zouden maar liefst twee Marsrovers worden gelanceerd, waarvan er een monsters zou opslaan om later op te halen. Maar nieuwe bezuinigingen haalden daar weer een streep door, en dat was dus nog voor de recente ommezwaai.
Momenteel bestaat het project uit twee delen: in 2016 wordt de Trace Gas Orbiter-satelliet gelanceerd die de Marsatmosfeer gaat onderzoeken en die een statische lander neerzet met vooral meteorologische instrumenten aan boord. In 2018 volgt het indrukwekkende vervolg: een rover van bijna 300 kilogram.
Dit is het begin van een van de artikelen te vinden in de ruimtevaartspecial van KIJK 7/2012. Dit nummer ligt in de winkel van 1 tot en met 28 juni.
Tekst: Bruno van Wayenburg
Beeld: ESA