Komende zondag keert-ie als het goed is terug op aarde: de Nederlandse astronaut André Kuipers. Hoe beleefde hij zijn maandenlange verblijf in het ruimtestation ISS?
Zekerheid en ruimtevaart gaan niet samen. Raketlanceringen mislukken, satellieten gaan stuk, het toilet aan boord van het ISS raakt verstopt. Ook de PromISSe-missie van Nederlands tweede ruimtevaarder André Kuipers bevestigt deze regel. Eind januari kregen Kuipers en zijn collega’s van de Expeditie 30 bemanning bericht van de grond: “In de volgende Sojoez-capsule is een lek aangetroffen, de volgende bemanning is grounded en jullie blijven langer aan boord.” De PromISSe missie werd met zes weken verlengd. Als Kuipers op 1 juli weer voet op vaste grond zet, is hij daardoor de Europeaan die het langst achter elkaar in de ruimte verbleef: 193 dagen.
Kampeergevoel
Toen het bericht van zijn uitgestelde terugkeer Kuipers bereikte, voelde hij zich net een beetje thuis aan boord van het ISS. Al hield het ‘kampeergevoel’ nog de rest van de missie aan. Slapen in een slaapzak aan de wand van een kleine cabine. Voedsel eten uit koffers; rood voor Russisch eten, blauw voor Amerikaanse gerechten.
En dan het toilet. Plassen in een stofzuiger en gedoe met plastic zakjes in een pot die het te vaak liet afweten. “We zijn inmiddels vaardige loodgieters”, grapt de astronaut. “Onderhoud is een belangrijk onderdeel van onze taken aan boord.”
Zelf proefpersoon
Reparaties zijn hard nodig nu het ISS zijn middelbare leeftijd bereikt. Net als de wekelijkse grote schoonmaak op zaterdagochtend, waarbij de Amsterdammer zittend op een stofzuiger door de modules vloog. Maar dat is niet waarom Kuipers na zijn eerste missie in 2004 nog eens naar de ruimte wilde. De arts wilde onderzoek doen; de ogen en oren zijn van wetenschappers op de grond. Het liefst met experimenten rond de menselijke fysiologie, waarbij hij zelf proefpersoon kon zijn. Hoe werken de hersenen in gewichtloze omstandigheden? Wordt botontkalking geremd door zoutarm eten? En hoe verhoudt stress zich tot het menselijk immuunsysteem? Allemaal onderzoek dat gebaat is bij proeven in gewichtloze omstandigheden.
Onbeschrijflijk mooi
Naast wetenschapper was Kuipers ook inspirator tijdens de PromISSe-missie. Hij bediende het brede publiek met zijn tweets en blogs over zijn dagelijks leven in de ruimte. Met de schooljeugd had hij regelmatig contact om vragen te beantwoorden en samen experimenten te doen.
En privé? Kwam hij toe aan het leven van zijn eigen ruimtevaartdromen, die hij als jongetje van negen al koesterde? “Ik moest hard mijn best doen om de tijd ervoor te vinden. Maar als ik dan met mijn favoriete muziek op in de Europese uitkijkkoepel Cupola kon zweven… Wat een onbeschrijflijk mooi uitzicht op onze kwetsbare planeet aarde.”
Dit artikel verscheen eerder in KIJK 7/2012. Bekijk foto’s die André Kuipers aan boord van het ISS maakte hier en hier.
Tekst: Sander Koenen
Beeld: ESA/NASA