Alle ogen in astronomenland zijn gericht op de ambitieuze Square Kilometre Array. Met de grootste radiotelescoop ter wereld hopen sterrenkundigen onder andere de uitdijing van het universum te reconstrueren. En SKA zou zelfs buitenaardse signalen kunnen oppikken…
Voor astronomen is de sky zeker niet de limit. Ze willen miljarden jaren terugkijken in het verleden, ze proberen de mysterieuze krachten te ontdekken die sterrenstelsels van elkaar wegduwen en ze willen liefst ook nog eens buitenaards leven vinden.
Bij grote plannen horen grote meetinstrumenten, vinden de initiatiefnemers van de Square Kilometre Array (SKA). Dus bedachten ze de grootste radiotelescoop ter wereld, die met een oppervlakte van 1 vierkante kilometer straling uit het heelal moet opvangen. Dit kunstmatige oog van tweehonderd voetbalvelden groot zou een hypothetische vliegveldradar tot op vijftig lichtjaar afstand kunnen waarnemen. Met deze enorme gevoeligheid hopen sterrenkundigen hun ambities te kunnen verwezenlijken.
En dat mag wat kosten: het SKA-project is begroot op 1,5 miljard euro. Voor dat astronomische bedrag krijgen we vanaf 2024, als de bouw volgens planning af is, antwoord op de meest prangende vragen over het heelal.
Maar een megaradiotelescoop zet je niet zomaar ergens neer. Het eerste dilemma waar de organisatie dan ook tegenaan liep, was de locatie van de megatelescoop. Het was een lastige keuze tussen Australië, dat de uitgestrekte outback ter beschikking stelde, en Zuid-Afrika, dat met de Karoo-halfwoestijn naar het project hengelde.
Onlangs hakte de organisatie de knoop door: de antennereeks wordt verdeeld over beide landen. “Door SKA op beide continenten te zetten, houden we zo veel mogelijk landen betrokken bij het project”, legt SKA-directeur Michiel van Haarlem uit. “Als we voor één locatie zouden kiezen, heb je kans dat het andere land en zijn bondgenoten zich terugtrekken. De sterrenkunde is geen grote gemeenschap, dus we zijn erbij gebaat om iedereen aan boord te houden.”
Dit is het eerste gedeelte van een artikel uit KIJK 11/2012, in de winkel van 21 september tot en met 18 oktober.
Meer informatie:
Tekst: Erik Arends