We vinden de wereld waarin we leven volstrekt vanzelfsprekend. Maar vul één feit anders in, en hij ziet er plots volkomen anders uit. In deze serie kleuren we elke aflevering zo’n ‘wat als…’-scenario in. Deze maand: wat was er gebeurd als Frankrijk en Duitsland niet tot samenwerking hadden besloten?
Er verandert veel in het grensgebied met Duitsland. De laatste militairen die daar vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog non-stop gestaan hebben, zijn weg. Het bloedige conflict tussen Frankrijk en West-Duitsland, dat van 1973 tot 1978 duurde en in totaal bijna honderdduizend dodelijke slachtoffers eiste, is inmiddels dik dertig jaar achter de rug en dat was genoeg reden om ook de laatste soldaten weg te halen.
De douaneposten worden daarentegen flink uitgebreid. De export naar Duitsland neemt de laatste jaren voor het eerst sinds decennia weer toe, en dat betekent meer douaniers, meer geldwisselpunten en meer gebouwen voor de benodigde administratie. De regering bouwt ze graag, want na jaren van minimale financiële groei zit de economie eindelijk weer flink in de lift.
Grensposten in Nederland, een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland in de jaren zeventig en een relatief rustig financieel klimaat: het had zomaar gekund als de Europese Unie nooit was opgericht. Geen ondenkbaar scenario, want na de Tweede Wereldoorlog was het allesbehalve vanzelfsprekend dat de aartsrivalen Frankrijk en Duitsland samen een verdrag zouden tekenen waar decennia later de hedendaagse Europese Unie uit voortkwam.
De eerste stap naar de EU was de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 1951. Italië en de Benelux-landen sloten zich er direct bij aan. Al met al kun je de EGKS een diplomatiek wonder noemen. Had Duitsland niet het decennium daarvoor dood en verderf gezaaid in Europa? En dit land ging intensief samenwerken met zijn buurlanden?
Het kostte de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, dan ook al zijn politieke kracht om het parlement in Parijs richting een vreedzame samenwerking met de oude rivaal te sturen. Maar wat was er gebeurd als Frankrijk en Duitsland niet tot samenwerking hadden besloten?
Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 6/2013. Dit nummer ligt in de winkel van 3 tot en met 30 mei.