Is het klakkeloos kopiëren van de oplossingen die dieren en planten gebruiken echt zo’n goed idee?
“Maak alsjeblieft geen boeman van mij”, vraagt de Amerikaanse emeritus hoogleraar Steven Vogel van Duke University. “Ik heb veel sympathie voor ingenieurs die zich laten inspireren door de natuur. Ik wil hun feestje niet bederven. Het gekke is alleen dat hun inspanningen tot op heden zo weinig hebben opgeleverd.”
Toepassing van ideeën uit de natuur in technologie en design was nog nooit zo populair. Onder de nieuwe vlag biomimicry heeft het onderzoeksgebied de wind mee. Er zijn talloze boeken, symposia, gespecialiseerde wetenschappelijke tijdschriften en afstudeermogelijkheden aan universiteiten. Ook zijn er startende bedrijven met grote plannen en is er een website, AskNature.org, met 1600 ontwerpoplossingen uit de natuur voor onze technische problemen. Zelfreinigend oppervlak nodig? Imiteer vlindervleugels. Is er een markt voor buigzame zonnecellen? Maak een boomblad na.
Inspirerende voorbeelden, maar moeilijk te realiseren, stelt Vogel. “Als we de potentie van biomimicry maximaal willen benutten, dan moeten we oog hebben voor de beperkingen.”
Steven Vogel bestudeert al zijn leven lang de technologieën van mens en natuur. In het breed opgezette boek Cats’ paws and catapults toont hij waardering voor elegante natuurlijke oplossingen van ontwerpproblemen. Paardenbloemen die plat gaan liggen in de storm en zich daarna probleemloos oprichten. Een spinnenweb dat plakt en meegeeft om een aanvliegend insect te vangen. Maar Vogel heeft evengoed oog voor de elegantie van de technologie van de mens. Een wereld vol metaal, wielen, assen en onwrikbare structuren: “Onze ingenieurs hebben allerlei oplossingen bedacht die de natuur nooit heeft ontdekt.”
Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 3/2014. Dit nummer ligt in de winkel van 6 februari tot en met 5 maart.
Meer informatie:
- Biomimicry NL
- DelftTopTech: Masterclass Biomimicry – een nieuw sterk groeiend vakgebied
- Kennislink.nl: De natuur als laboratorium
- Mother Nature Network: 7 amazing examples of biomimicry
- Sanders Innovation: De natuurlijke bron van innovatie
Tekst: Michiel van Nieuwstadt
Beeld: Seabreacher