Sommige wetenschappers zien in empathie de oplossing voor alle conflicten. Dat klinkt nobel en logisch, maar ook aan inlevingsvermogen blijken nadelen te kleven. En niet de minste: te veel empathie zou zorgen voor stress, angst, burn-out, uitbuiting en zelfs vreemdelingenhaat.
Empathie is onmisbaar om als aangenaam mens door het leven te gaan. Zien we iemand pijn lijden, dan wordt binnen 0,1 seconde het pijnnetwerk in onze hersenen ook een beetje geactiveerd, met de bijbehorende emoties. Zien we iemand zwoegen, huilen of genieten, dan voelen de hersenen zich een beetje moe, verdrietig of voldaan.
De voordelen van zo’n systeem waarmee we andermans emoties spiegelen, zijn helder. Dankzij empathie helpen we een ander graag. We troosten iemand die verdrietig is, geven aan goede doelen en zijn bereid om na onze dood onze organen ter beschikking te stellen.
Geen wonder dus dat veel wetenschappers razend enthousiast zijn over het vermogen om ons in anderen te verplaatsen. Empathie is hot. Nadat psycholoog Daniel Batson in de jaren zestig het idee van empathie als basis voor menselijke samenwerking en weldoenerij naar voren schoof, kreeg de theorie in de jaren negentig flink vaart.
Inmiddels is het een van de meest besproken punten waarop de mensheid zou kunnen verbeteren. Maar volgens sommige onderzoekers mist er een kritische kijk op de minder leuke kanten van empathie.
Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 8/2014. Dit nummer ligt in de winkel van 26 juni tot en met 23 juli.
Meer informatie:
- Science: The neuropeptide oxytocin regulates parochial altruism in intergroup conflict among humans
- Empathy, Philosophical and Psychological Perspectives: Is empathy necessary for morality?
- Journal of Health Psychology: Compassion fatigue
Tekst: Ronald Veldhuizen