Het valt niet om een gewapend conflict te beëindigen. Maar zorgen dat de strijdbijl begraven blijft, is vele malen lastiger. Want hoe maak je van een aan puin geschoten land binnen afzienbare tijd een soepel lopend geheel? Door een lijst met een heleboel do’s en nog meer don’ts af te werken.
Twintig jaar geleden was Rwanda één grote, bloedende oorlogswond. Tijdens een korte maar extreem heftige burgeroorlog had het kleine Afrikaanse land zich eigenlijk als geheel in de afgrond gestort. Van de 6 miljoen inwoners waren er – volgens schattingen van de Verenigde Naties – zo’n 800.000 vermoord. Niet in gaskamers, maar vooral met lowtech-wapens: bijlen en kapmessen. De infrastructuur was vernietigd, evenals het centrale gezag en de officiële economie. De twee belangrijkste bevolkingsgroepen, de Tutsi’s en de Hutu’s, hadden nog maar één doel: elkaar volledig uitroeien. Dus toen er een einde aan het bloedvergieten was gekomen, begon het echte werk pas. Want hoe bouw je zo’n enorme puinhoop weer op?
Het is Rwanda gelukt. Ondanks alles wat voorafging, wordt het land nu ‘het wonder van Afrika’ genoemd. De president, ex-rebellenleider Paul Kagame (zie ook ‘De Napoleon van Afrika’ in KIJK 8/2011), heeft de ontspoorde trein weer aan het rijden gekregen. En niet zo’n beetje ook: de economische groei lag de laatste jaren rond de 7 procent, er is gratis onderwijs, nauwelijks criminaliteit of corruptie, en vrijwel iedere Rwandees heeft een ziektekostenverzekering. Maar als Rwanda het kan, waarom is het dan voor veel andere landen zo moeilijk om over te gaan van een oorlogssituatie naar een toestand waarin mensen vreedzaam naast elkaar kunnen leven?
Dit is het begin van het artikel ‘Hoera, vrede! Maar wat nu?’, te vinden in KIJK 10/2014. Dit nummer ligt in de winkel van 21 augustus tot en met 17 september.
President Paul Kagame over de wederopbouw van Rwanda:
Meer informatie:
Tekst: Tim van Ham
Beeld: Marco Lap