Wetenschappers hebben aangetoond dat een bepaald hersendeel een grote rol speelt bij rechtvaardig gedrag. Kunnen we het handelen van asociale mensen binnenkort veranderen?
Al een aantal jaar bestond het vermoeden dat de hersenstructuur met de ietwat ingewikkelde aanduiding rechter dorsolaterale prefrontale cortex een grote rol speelt in ons rechtvaardigheidsgevoel. Onderzoekers van de universiteiten van Maastricht en Bonn hebben hier nu bewijs voor geleverd. Zij toonden aan dat wanneer dit hersendeel niet meer optimaal werkt, de normen en waarden van de personen afnemen en ze zich asocialer gedragen.
Rollenspel
Tijdens het onderzoek hadden 77 proefpersonen de opdracht om een rollenspel uit te voeren. Zeventien van hen speelden een dictator die geld mocht verdelen onder zijn zestig ‘onderdanen’. Deze geldontvangers werden opgedeeld in twee groepen: de ene groep mocht de dictator bestraffen als ze het bedrag te laag vonden en de andere moest dit gewoon accepteren. Bij deze laatste groep gedroegen de dictators zich meer als een vrek dan bij de groep die hen sancties op kon leggen.
Dit is niet verrassend. Mensen zijn van nature egoïstisch, maar als sancties worden opgelegd, kunnen ze hun strategie veranderen en hun egoïsme onderdrukken. Dit geldt echter niet voor de dictators waarbij de rechter dorsolaterale prefrontale cortex werd uitgeschakeld met behulp van transcraniële magnetische stimulatie (lees ook het artikel over deze techniek in KIJK 9/2014). In vergelijking met de andere overheersers handelden zij veel egoïstischer en was hun gedrag niet rechtvaardiger wanneer zij voor een groep stonden die sancties kon opleggen. De dictators leken niet in staat om hun schofterige gedrag te veranderen naar rechtvaardig handelen.
Asociale mensen rechtvaardig maken?
De hersenstructuur blijkt dus enorm belangrijk voor het aanpassen van gedrag naar de juiste normen en waarden. Maar is het dan niet mogelijk om het hersendeel van asociale mensen juist te verhogen met behulp van hersenstimulatie, om zo rechtvaardig gedrag te creëren? Volgens wetenschapper Alexander Sack is het helaas nog niet gelukt om de hersenstructuur lang genoeg te stimuleren om dit te realiseren.