Wat is precies de rol van de zon en de maan bij het ontstaan van eb en vloed?

Koos Doekes van de Helpdesk Water meldt: “De aantrekkingskracht van de maan vervormt de aarde. Aan de naar de maan toegekeerde kant van de aarde is de aantrekkingkracht sterker dan gemiddeld, aan de andere kant zwakker. Hierdoor ontstaat de vorm van een rugbybal, met de spitse kanten aan de kant van de maan én aan andere kant. De gezamenlijke oceanen vormen een schil van water die sterker wordt vervormd dan de vaste aarde. Door de draaiing van de aarde verplaatst deze vervorming zich ten opzichte van een vast punt op aarde. Daardoor is het op een dag tweemaal hoogwater en tweemaal laagwater.”

Althans, bijna. “De aarde draait één rondje per dag. Maar de maan loopt, vanwege zijn baan om de aarde, ongeveer 50 minuten achter”, zegt Doekes. “Vloed komt op het strand dan ook elke 12 uur en 25 minuten voor (24 uur en vijftig minuten, gedeeld door twee). Hoe groot het getijdenverschil is, is afhankelijk van bijvoorbeeld waterdiepte en zeebodem.”

Linksboven: springtij (nieuwe maan). Rechtsboven: doodtij (eerste kwartier). Linksonder: springtij (volle maan). Rechtsonder: doodtij (laatste kwartier).

En wat is dan de rol van de zon bij de getijden? Doekes: “De zon is vele malen zwaarder dan de maan, maar omdat hij zover weg staat (zo’n 150.000.000 kilometer; de maan zo’n 400.000 kilometer) is het effect daarvan op onze getijden beperkt. Wel worden de getijden extremer als de zon en de maan aan één kant of aan tegenovergestelde zijden van de aarde staan; je krijgt dan springtij.” (Zie de illustratie hierboven.)

Ook een grote vraag? Mail hem naar info@kijk.nl!

Beeld: Cornell Göksu, bron: Ecomare/Oscar Bas